100 yaşındaki 85 almanak evliler Şefika-Hüseyin Ileri Uç Oyuncusu çifti Başvekil Erdoğan’ın armağan ettiği battaniyeyi sandığında saklıyor. Zeliha ve Fatma kardeşler doğdukları evde yüzyıldır teknolojiden ırak mutlu benzeri hanay sürüyor. ‘100 Yaşı Devirmenin Sırları’ yazı dizisinin sergisini açan gazeteci Esra Tüzün, ‘Anadolu’de yüz yaşını önceki 33 bin yaşama var. Bütünü taş devri diyetiyle besleniyor ve ilkokul aralık namaz kılıyor.’ diyor. William Shakespeare, ‘Neşe ve gülme olduktan sonradan varsın kırışıklıklar gelsin.’ der. Türkiye’birlikte 100’üne basak dayayan ve yüzündeki kırışıklıklara aldırmadan istem rahatlığıyla gülen binlerce âdem var. İnanmazsınız amma Akdeniz Üniversitesi Gerontoloji bölümünün araştırmalarına bakarak ülkemizde 100 yaşını deviren 33 bin sevimli bulunuyor. Anadolu’daki yaşlıların sunma mefret özellikleri hayatın içinde olmaları, gülüp eğlenmeleri, sakil, numaracı bire bir köşede ölümü beklememeleri. Sabahleyin Gazetesi Keyif Editörü Esra Tüzün, geçtiğimiz kamer hayatın içindeki bu insanlara kovucuk tutmuş, 100 yaşını görenlerle ait aynı alfabe dizisi hazırlamıştı. Tüzün; yaşantıları, inanışları, hayata göz açıları ve elbette kim dosdoğru bünyeleriyle hepimize denk teşekkül edecek 25 ismi 100 Yaşı Devirmenin Sırları antetli sergisine taşıdı. İçlerinde kimler namevcut kim! Elinden dört şişi hiç düşürmeyen Halime Teyze (109), Kahramanmaraşlı doksan yıllık perukar Yüksek Yılmayan (103), doğal sıfır hiçbir lokmayı ağzına koymayan Mehmet Ata (121), yoğurtsuz sofraya oturmayan Hatice Büyük Ana, Türkiye’nin sunma yaşlısı Nuri Ağababa (125)… Birtakım elinde bastonuyla dokunaklı gösterisi yapmış, birtakım bahçesinde yetiştirdiği güllerin zarfında objektiflere afra tafra vermiş. Bütünü ahbapça, doğal, gülümseten insanlar. EsraTüzün, yaşlılar projesine dört ay geçmiş başlamış. Ecnebi bir ajansın ‘Genetik mi, sosyal belde mi yüz yaşına gelmede daha deli dolu?’ haberini görüp araştırmaya koyulmuş. Türkiye’deki yaşlıların haritasını çıkaran Akdeniz Üniversitesi’yle bağlantıya esbak. Gidebileceği noktaları belirledikten bilahare İstanbul’a yer mail illerden başlayarak Anadolu’yu keşfe koyulmuş. Arabaların çıkamadığı yaylalara bilgisiz gitmiş, eşini yanına alarak kasaba nahiye dolaşmış. Tüzün, dört kamer içerisinde Türkiye’nin seçme tarafını gezdiğini söylüyor. Elhak bu süre zarfında bambaşka hiçbir olgun ile uğraşmamış. ‘100 yaşını deviren insanların asıl özellikleri nelerdir?’ diyerek soruyoruz namına. Sergideki fotoğrafları gösterip cevap veriyor: “Taş devri diyeti yapıyorlar. Hayatın içindeler, yükseklerde yaşıyorlar, açgözlü değiller, paylaşmayı çokça seviyorlar, su evet bile deniz gören yerde yaşıyorlar, alkol ve sigara kullanmıyorlar, çok inançlılar, istisnasız kâffesi ilkokul vakit namazını kılıyor. Çabucak hepsi sıkıntılar içinde büyümüş, dünya savaşlarını, Cumhuriyet’in kuruluşunu, darbeleri dünya gözüyle görmüş. Öyle ahali bebek gül çağa yaşamamışlar. Kıtlık çekmişler, çocuklarını, torunlarını kaybetmişler. Şeş maaş askerlik kısalmalı diyerek konuşulurken onlar üç yıl askerlik yapmış. Ama seçme şeye karşın mıhlı tıpkı şekilde bugünlere gelebilmişler.” Taş Devri diyeti elbette yapılıyor? Taş devri diyeti özne yüzyıllık çınarlarımız evvel insanın tagaddi modelini denk alıyor. Zeytinyağı, sucuk, pastırma, benzin ürünleri kullanıyor; un, şeker hastalığı ve hububat ürünlerini ağızlarına koymuyorlar. Taş devri insanın bol bol yediği böbrek, yürek, kokoreç ve işkembenin yanında tüvana yemiş, göveri tüketiyorlar. nüne mevrut sütü içmiyorlar. Takkadak ekşiyen, kesilen ve yıkılmak bağlayan sütleri içiyorlar. Bir üstelik her bölüm nasıl 2-3 tane haya yiyorlar. Karye tavuğu ve sadece yüzeyde hareketli balıkları yiyor; mısır, gün çiçeği ve konalı yağları banko yemiyorlar. Günde 8 boduç akarsu içilmesi bu diyetin olmazsa olmazı. Günde iki diş sarımsak, tıpkısı kelle arık soğan, 1-2 tatlı kaşığı zerdeçal tozu ise diyetin esas maddesi. İSMAİL ŞİMŞEK, İZMİT (101) MUSTAFA HACIKUNDAKÇI, NAZİLLİ, (103) HATİCE AKTAŞ, NAZİLLİ (102) Kimlerin 100’ü gülüyor? Günde 15 an güneşlenen Birkaç yiyici, kilosunu çakılı markajcı Günde 7 saatten aşkın uyur 400 metreyi ilkokul dakikada revan Bedenine ötede yüklenmeyen Etanol ve sigara kullanmayan Güne kahvaltıyla başlayan Günde bire bir kase yoğurt yiyen Eli Nimetli bereketli balık, bakliyat ve hububat tüketen Ilkbahar vitaminleri tüketen Ailelerine gidi olan Gürültüden uzak duran Geç mevlit işleyen Esra Tüzün, 100 Yaşı Devirmenin Sırları alfabe dizisinden sonraları ışık sergisi açtı. Başvekil’ın gönderdiği battaniyeleri saklıyor Yazı dizisi yayına hazırlanırken 100’ünü deviren iki birey irtihal etmiş. Esra Hatun, onlara ne yazıda ne üstelik sergide düz vermiş. Benzeri üstelik alfabe yayınlandığında günde 80 adım inip sâdır Bekir Dede (103) hastaneye kaldırılmış. Kaymakam eliyle dedeye vasıl gazetecinin aldığı karşılık gülüşmelere yol açıyor: ‘Su içmeyi unutmuşum kızım. Etibba 110’a büyüklüğünde kontratımı yaptılar. Dava bulunmayan!’ Sergide yer ilgi kurumlu fotoğraflardan biri 100 yaşındaki 85 almanak evliler Hüseyin ve Şefika Akıncı’evet ilgili. Ütüsüz sekmen giymeyen Hüseyin Ata’ye kıraat yazma öğreten kaba. Onun bu konudaki eksiğini üçe kadar okuyan Şefika Büyük Ana kapatmış. Çiftlerin hayatlarındaki bildirme hususi zaman Başbakan Erdoğan’ın eşi Emine Hanım ile evlerini mülakat etmesi. Şefika Büyük Anne, Başvekil’ın gönderdiği battaniyeleri sandığında, çamaşır makinesini yegâne odalı lüp başköşesinde saklıyormuş. Sırası gelmişken Zeliha ve Fatma Amatör kardeşleri üstelik anlatalım. On Paralık evlenmeden beniz yaşını deviren ve doğdukları evde bekâr dallı güllü kardeşlerin evine bugüne büyüklüğünde teknolojiye dair tek molekül girmemiş: Monitör, soğutucu, telefon yok. Yüz yıl önce şekerlik az daha bugün da bir yerde. Sergi ayın 21’ine kadar Üsküdar Capitol AVM’da görülebilir. ANTLAŞMA
