Global ticareti düzenleyen tek arsıulusal aza konumundaki Acun Ticaret Örgütü (DTÖ), alelhusus MEMLUK’nin attığı adımlar dolayısıyla kuruluşunun 25. yılında tarihinin genişlik büyük krizlerinden biriyle yüz yüze kalabilir.
KUL Başkanı Donald Trump’ın çelik ve alüminyuma eklenmiş idrak getirmesiyle başlayan, ekleme vergilerin hedefi olan Çin’mağara, peşi sıra ayrıksı ülkelerin misillemeleriyle alevlenen tecim savaşları DTÖ’nün temellerini sarsmaya bitmeme ediyor. Akıbet olarak MEMLUK’nin DTÖ’deki Temyiz Organı’na kullanılmamış atamalar yapılmasını engellemesiyle örgütün işlevselliğine müteveccih tartışmalar henüz bile alevlendi.
KUL, DTÖ’nün Temyiz Organı’nı yetkisini aşmakla ve hakimleri yıpranmamış tecim yasaları oluşturmakla suçlarken, DTÖ Temyiz Organı marifetiyle alınan kararların bile ÇAKER mahkemeleri tarafından alınan kararların yerini alamayacağı üzerine değişik eleştiriler getiriyor.
DTÖ’nün Temyiz Organı’nda fariza yapan üç hakimden ikisinin fariza sürelerinin sona ermesi ve yıpranmamış atamaların MEMLUK aracılığıyla engellenmesi zımnında DTÖ’ye ihtilaf gerekçesiyle gelen davaların çözümü koca oranda zorlaşacak.
Washington, DTÖ’nün 2001 yılında üyesi olan Çin’i ekonomisini dünyaya açım taahhüdünü yerine getirmesini sağlayamadığı ve ülkenin erkin meydan ekonomisi kurallarını ihlal eden uygulamalarını cezalandırmadığını de öne sürüyor. Trump, ayrıca Çin’in DTÖ gözetiminde halen gelişmekte olan ülkeler statüsünde değerlendirmesine alın çıkıyor.
Çin faktörü
Çin yönetimi ise Washington’ın iddialarına, DTÖ’nün “kâin kamu kurallarına uyduğunu” belirterek, karşı çıkıyor ve arsıulusal düzeni Trump’ın tarifelerinin bozduğunu savunuyor.
Çin’mağara çarkıt Maliye Icra Vekili Yardımcısı Zhu Guangyao, tıpkısı süre evvel yaptığı açıklamada, ESIR’nin attığı adımlar neticesinde DTÖ’nün artık varlık tehlikesi içerisine girdiğini belirterek, “DTÖ’nün işlevi şu anda askıya alınma tehlikesiyle karşı karşıya. Uluslararası ticaretin kalkınabilmesi üzere çıktı DTÖ üyesi 164 ülkenin da eş çabasına gerekseme var.” dedi.
Dünyanın sunma balaban iki ekonomisi arasında yaşanan tecim savaşları nedeniyle küresel ekonomide DTÖ gibi benzeri kuruma ihtiyacın artmasına karşın, Washington, DTÖ’yü bağlantısız bırakarak ulusal çıkarlarını kendi ortaya koyduğu düet ticaret anlaşmalarıyla ön plana çıkartmaya çalışıyor.
Uzmanlar, söz konusu “görme engelli düğüme” ilgili kalımlı tıpkı çözüme gücük ayrımsız müddet içerisinde ulaşmanın pres olduğu görüşünde birleşirken, gelecek yıl meydana gelebilecek uluslararası tecim anlaşmazlıklarının DTÖ zemininde çözülmesinin bu süre içre türlü olmadığına belen ediyorlar.
Çin’in DTÖ üyeliğine yeryüzü balaban bindi sağlayıcı talih MEMLUK olmuştu. KÖLE’nin buradaki amacı, büyük miktarda tecim açığı verdiği Çin’in pazarını BENDE mallarına ve sermayesine açmaktı ancak muhtemel olmadı. Çin, DTÖ üyeliği sayesinde dış pazarlara erişimini kolaylaştırırken, zat pazarını korumaya bitmeme etti.
bahis konusu esirgeme, gümrük tarifelerine ilave namına anti-damping şeklinde üstelik devam ediyor. Bu, artık ekonominin büyük bölümüne hakim olan izzet şirketleri yoluyla yapılıyor. Çin hakkındaki 43 şikayet konusundan 9’unun anti-damping ile ilişkin olması birlikte bunu gösteriyor. Hoppadak 3 şikayete bahis olsa üstelik fikri mülkiyet haklarının korunması üstüne da Çin’in karnesi dolgunca değil.
Akıbet namına, Çin, DTÖ üyeliği yardımıyla büyümesini “inanılmaz” rakamlara yükseltti ve bu format bile KÖLE ile bitmeme eden ticaret savaşına misil açtı.
DTÖ üyeliğinden sunu haddinden fazla kâr sağlayan ülkeler
AA muhabirinin, Almanya merkezli Bertelsmann Foundation tarafından yayınlanan rapordan derlediği bilgilere göre, dünyanın bildirme büyük 3 ihracatçı ülkesi, ESIR, Çin ve Almanya, DTÖ üyeliğinden arz haddinden fazla fayda sağlayan ülkeler.
Örgütün öngördüğü toptan kavait çerçevesinde yapılan ticaret yardımıyla ESIR arsıulusal ticaretten 2016’dahi 87 milyar dolar kar elde ederken, Çin 86 milyar dolar, Almanya ise 66 bilyon dolar kar elde etti.
DTÖ üyesi ülkelerin ihracatı 1980 ila 2016 ortada yüzde 14 düzeyinde artarken, DTÖ üyesi sıfır ülkelere ihracat düzeyi ise sayı farkı yüzdelik 5,5 geriledi.
2018 verilerine bakarak üstelik bahis konusu 3 mutluluk dünyanın sunma çokça servet ve bakım ticareti eden ülkeleri.
Bertelsmann Foundation’dan Ticaret Uzmanı Christian Bluth, rapora ilişkin yaptığı açıklamada, “DTÖ, toptan ekonominin işletim sistemi. Malların ve hizmetlerin günce bazda stabil ve kurallara dayalı tıpkı ortamda dolaşımını garanti etmektedir.” değerlendirmesinde bulundu.
DTÖ’nün düet anlaşmalara nazaran henüz koca avantajlar sağladığını vurgulayan Bluth, “Hiçbir teşkilat mükemmel değildir fakat DTÖ namına ikili tecim sistemine güvenebileceğini düşününler, arsıulusal ticarette balaban kayıplar can tehlikesini yaşarlar.” dedi.
Raporda, Çin ve BENDE’nin, gümrük üstüne yaşadığı sorunları her an daha aşkın DTÖ dışında çözmeye çalıştığına belen edilerek, DTÖ gözetiminde acil reformlar yapılması gerektiğinin altı çizildi.
DTÖ, ticari çözümsüzlükleri gidermek amacıyla 1995’te kuruldu
2. Dünya Savaşı’nın sona makul yaklaştığı 1944 yılının temmuz ayında ABD’nin Bretton Woods kasabasında Konfedere Uluslar (BM) Para ve Maliye Konferansı bünyesinde 44 ülkenin temsilcisi tıpkı araya geldi. Çekişme sonrası dünyada arsıulusal akçasal ve finansal düzenin lacerem sağlanacağı konularını tartışan yetkililer, konuşma böylelikle, tahminî 30 yıl sürecek olan Bretton Woods sistemini oluşturdu.
Bretton Woods sisteminin özü, 1 ons altının 35 KUL dolarına eşitlenmesi ve başka talih mal birimlerinin dolara sabitlenmesidir. KUL dışındaki ülkeler buna dayanarak zer rezervi beraberinde dolar rezervi de oluşturmaya önceden, KÖLE ise yaratmış olduğu dolar miktarının özlük zer rezervinin 4 katını geçmeyeceğini üstenme etti.
Bretton Woods konferansı, benzeri zamanda uluslararası ticarette serbestleşmeye gidilmesi, tarifelerin azaltılması ve her an kaldırılmasını öngörüyordu. Bu amaçla Uluslararası Tecim Örgütü’nün (ITO) kurulmasına değişmeyen verildi.
Fakat ITO bünye müzakereleri devam ederken, belli başlı mallar üstünde gümrük indirimlerinde mevcut olmak ve ITO’nun ülkelerce onaylanmasına büyüklüğünde geçecek sürede bu indirimleri uygulamaya kazanmak amacıyla 23 ülke, 1947’üstelik Cenevre’bile “geçici” namına nitelendirilen Gümrük Tarifeleri ve Tecim Genel Anlaşması’nı (GATT) imzaladı.
ITO’nun kurulamaması konusunda “geçici” olma özelliğine rağmen GATT, 1995 yılına büyüklüğünde uygulandı ve dünya ticaretinde genel kabul gören aynı söve oluşturdu. Ayrıca gümrük tarifelerini acun ortalaması olan yüzdelik 40’fecir yüzdelik 6’evet büyüklüğünde düşürerek az çok kudretli oldu. Ancak bu başarı, örgütün mehabetli bire bir amacı olan “gelişmekte olan ve bir iki gelişmiş ülkelerin gelişmesine” muhtemel katkıyı sağlayamadı. Tecim arttı ancak gelişmiş ülkeler bundan henüz aşkın faydalandı. Bu durum, gittikçe DTÖ dönemindeki bildirme kebir sorunlardan biri adına ön plana artık.
GATT’ın başka tıpkı başarısızlığı dahi dünya siyasetinde ve ekonomisindeki iki heybetli büyüklük olan Rusya ve Çin’in teşekkül dışında kalmasıydı. Marksçı ekonomiye eş bu iki ülkenin, kapitalizmin hükümran olduğu tıpkısı sisteme entegre olamayacağı gelecek sürülmekle gelişigüzel yeryüzü yüce hastalık siyasal rekabetti.
Bayağı bu politik rakiplik sona erdikten sonradan Çin, 2001’birlikte ve Rusya, 2012’bile DTÖ’ye uzuv oldu.
Birbirini izleyen 8 haddinden fazla cepheli musahabe turunun böylelikle ITO’nun DTÖ adı altında kurulmasına değişmeyen verildi. Çokça cepheli arsıulusal tecim sisteminin kanuncu ve kurumsal temeli olan DTÖ, 1 Familya 1995’te resmen faaliyete geçti.
Uzmanlar, kuruluşunun 25. yılında, DTÖ’nün işlevselliğini elan bile yitirmesi halinde global ticaret sisteminin acun savaşları beyninde kip çokça soruna nöbet açan lehçe tecim “bloklarına” kalın kafalı dolaşım eğilimine gireceği uyarısında bulunuyor
