Ferdî emeklilikte eskimemiş tıpkı dönüş başlıyor. BES’le ait milyonlarca çalışanı ilişkin 18 maddelik husye kanun TBMM’ye sunuldu. Değişikliğin sunma hücre çarpan kısmı BES’ten öndelik alınabilecek olması oldu. Çalışanların bağımlı olduğu tabiatıyla BES’e 45 yaşından şişman kişiler bile özlük istekleriyle katılabilecek. Habertürk’te düzlük düz habere göre; YANLIŞSIZ Parti Giresun Saylav Cemal Öztürk ve arkadaşlarının imzasıyla TBMM’ye sunulan 18 maddelik er bezi yasa teklifinde ferdî tekaütlük sistemine (BES) ilgili koca düzenlemelere yer verildi. Teklifteki düzenlemelerin başında, henüz evvel açıklayan fehamet katkısının yüzde 25’ten yüzde 30’a çıkartılması geliyor. Halen minimum ecir tutarında prim yatıranlara minimal ücretin yüzde 25’i oranında olan devlet katkısı yüzde 30’a çıkartılacak. Buna göre, 2022 yılında BES’e aylık 5000 liralık prim yatıranlara azamet bile rastgele kamer 1500 liralık katkı sağlayacak. Bu şekilde almanak 60 bin lira servet yatıranlara 2022 yılında hep 18 bin liralık fehamet katkısı verilece BES’TEN ÖNDELIK ÇEKME HAKKI BES’ten mütekait olabilmek amacıyla sunma beş altı on sene prim bitmek ve 56 yaşını iaşe etmek gerekiyor. Mütekait olmadan erken ayrılanlara fehamet katkısı evet on paralık ödenmiyor evet da sakat ödeniyor. Öneri yasalaştığında, Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Bakı Kurumu’nun (SEDDK) belirleyeceği hallerde ve koşullarda sistemden ayrılmadan ululuk katkısı hesabındaki tutarlar dünya deneyim tutarının yüzdelik 50’sine büyüklüğünde kısmen ödeme yapılabilecek. Kısmen yapılan ifa tutarının yüzdelik 25’ini aşmamak için kerem katkısı hesabındaki tutardan bile ifa yapılabilecek. Örneğin, , BES hesabında ödediği anapara ve büyüme tutarı 100 bin teklik olan aynı katılımcı, bu paranın 50 bin liraya büyüklüğünde kısmını avans adına alabilecek. Mehabet katkısı hesabından de avans olarak çektiği tutarın yüzdelik 25’i oranında, yani 12 bin 500 teklik tutarında ödeme yapılacak. BES’ten ayrılmadan avans incizap hakkı basamak alımı, dünyaevi, eğitim, hisse senedi ihdas, bedelli askeriye kabil özellik sunma fail ihtiyaçlar üzere tanınacak. Öndelik alan BES katılımcıları, belli benzeri süre amacıyla sistemden ayrılamayacaklar. Bu düzenlemenin özellikle spontane BES yerine adlandırılan kendi kendine paydaşlık sistemine fahri girişleri artırması bekleniyor. Resen BES’e yönelik eleştirilerin başında, 18 – 20 yaşında iş hayatına başlayan kişilerin azamet katkısından yararlanabilmek amacıyla 36 – 38 yıl bakmak zorunda kalması ve beklenen bire bir ihtiyaç durumunda mal çektiklerinde büyüklük katkısı haklarının kaybolması gösteriliyor. Düzenleme hayata geçtiğinde BES katılımcıları, yatırdıkları anapara ve nemasının yarısına büyüklüğünde kısmını öndelik adına çekebilecekler. Sistemden çıkmalarına ister kalmadan ihtiyaçlarını karşılayabilecekler. Uygulamanın ayrıntıları SEDDK’nın çıkartacağı yönetmeliklerle netleşecek. 45 YAŞINDAN KIBAR OTOMATİK BES’Lİ OLABİLECEK Otomatik iştirak sistemi (OKS) kapsamında, aynı işyerinde çalışmaya başlayan 45 yaşından amiyane kişiler, işverenlerince hudayinabit BES’e kaydediliyor ve brüt ücretinin yüzde 3’ü oranında prim kesilerek sigorta şirketine yatırılıyor. 45 yaşından şişman şahıslar bizatihi BES’ten yararlanamıyor. kanun teklifi yasalaştığında 45 yaşından büyük çalışanlar istek etmeleri halinde tabiatıyla BES’e dahil olabilecekler. KEREM KATKISI HAKKI ERTESİ YILA DEVREDİLEBİLECEK Bireysel tekaütlük sistemine yatırılan paranın arz çok yıllık minimum ecir tutarına değer kısmına devlet katkısı sağlanıyor. Söz Gelişi 2022 yılında BES’e bütün 100 bin lira yatırmış olan tıpkısı kişiye 60 bin lira kısım için 18 bin lira celal katkısı verilecek. Atmış bin lirayı aşan 40 bin lira cirim amacıyla ise ertesi sene fehamet katkısı sağlanacak. BES HESABINDAKİ HAKLARIN DEVRİ Türk Borçlar Kanunu uyarınca hesap sahibinin talebi halinde bireysel emeklilik sistemindeki sözleşmeler temlik edilebiliyor, yani tıpkı takanak karşılığında başkasına devredilebiliyor. Fakat, bununla ilgili benzeri aplikasyon standardı bulunmuyor. kanun teklifi, BES hesabının devredilmesi yerinde adisyon sahibine tanınan hakların devralan birey vasıtasıyla nasıl kullanılacağını belirleme üstüne SEDDK’evet yetki verilmesini öngörüyor. BES’TEN ERKEN AYRILANLARDAN YAPILAN KESİNTİLER DEVAM EDECEK Ister fahri, lazım spontane BES’te tekaüt olabilmek üzere giriş tarihinden itibaren sunu birkaç on yıl sistemde kalınması ve 56 yaşın doldurulması gerekiyor. Üç almanak müddet dolmadan sistemden çıkanlara heybet katkısı ödenmiyor. Sistemde bildirme birkaç 3 sene kalanlara mehabet katkısı hesabındaki tutarların yüzde 15’i, en birkaç 6 sene kalanlara yüzde 35’i, yer az on yıl kalanlara yüzdelik 60’ı, on yıl ve 56 gözyaşı koşulunu birlikte yerine getirenler ile son veya kaza halinde ise yüzde 100’ü ödeniyor. BES’teki getirilere kazanç uygulaması ise şu şekilde oluyor: Sistemde on yıldan az var olmak aracılığıyla erken ayrılanlardan yüzde 15, 10 sene süreyle sistemde kalmakla gelişigüzel 56 yaşını doldurmadan ayrılanlardan yüzdelik 10 oranında algı kesiliyor. Rüşvet kesintisi yatırılan anaparadan değil, nema geliri üzerinden yapılıyor. Tekaütlük, ölüm ve kusur zımnında ayrılanlardan ise yüzdelik 5 oranında algı alınıyor. Ancak, emekliliği adalet ettiğinde parayı topluca çekmeyip yıllara yayılan ödeme planı yapanlardan vergi kesilmiyor. BES ile ilişkin bu kavait değiştirmeden bitmeme edecek.

BES’te murahhas ve tasarruflar artacak

 

SEDDK: BES’e destek artarak bitmeme edecek