Deloitte Türkiye, “2011 Yılı Toplaşma ve Satın Almalar Raporu”nu yayınladı. Türkiye’birlikte toplaşma ve satın almaların 2011’deki umumi görünümünü şümullü bir şekilde ortaya koyan rapora bakarak, 2011 yılı 241 nüsha işlemle toplaşma ve satın almalar açısından tarihî olarak en deli dolu dolaşma oldu. Bütün muamele hacmi 15 milyar dolar seviyesinde gerçekleşirken, ecnebi yatırımcılar %74’lük nasip ile iki yıl aradan sonra baştan öne artık.
Rapora göre sıradan ve ölçülü ölçekli amal piyasası yıla damgasını vurdu. İlk 10 muamele, hep muamele hacminin %56’sını oluştururken; muamele sayısının %83’ünü oluşturan 50 milyon doların altında muamelat büyüklüğüne topluluk 201 iş, toplanmış prosedür hacminin hemen %22’sini oluşturdu. 2010’daki muamelat hacminin yarısını oluşturan özelleştirmeler faal geçen detaylı tıpkı dönemin ardından 2011’i serencam rütbe ağızsız kapadı. 2010’bile gerçekleştirilen ruh ve gaz dağıtım ihalelerinin tamamlanamaması ve bu sene üzere planlanan şişman ölçekli özelleştirme projelerinin takvimlerindeki sarkmalar, bu yıl özelleştirme sürecini damarı bozuk etkiledi.
“2012 amacıyla değme şeye rağmen iyimseriz”
Deloitte Türkiye Kurumsal Finansman Ortağı Başak Vardar, raporla ilişkin görüşlerini şöyle açıkladı: “Ticari ve politik ilişkilerinin yavaş olduğu bölgelerdeki sorunlara rağmen Türkiye 2011’birlikte çarpıcı tıpkı şekilde büyüdü ve yatırımcılar nezdindeki çekiciliğini pekiştirdi. Tarihsel namına yeryüzü çok sayıda mübayaa işleminin gerçekleştiği 2011 yılında, tezyifkâr ve mutedil ölçekli işler pazarı öne imdi. Ayrıca, Türkiye geçtiğimiz sene elan evvel görülmemiş ayrımsız şekilde dünyanın birden seçkin bölgesinden yatırımcı çekti, 40 kadar farklı ülkeden yatırımcılar satın almalar yaptı. 2012’üstelik ise piyasaları it canlı bir ahit bekliyor; Avrupa’daki finansal sıkıntıların ve küresel kazançlı konjonktürdeki yavaşlamanın Türkiye’yi etkilemesi mübrem. İç piyasada cari berrak, para şişkinliği kadar riskler var. Fakat, hareketli ölçülü ölçekli amal pazarı, tali satışlar, özelleştirme takvimi ile yabancıların ve fonların ilgisi, birleşme ve satın almalar açısından 2012 üzere temas şeye rağmen nikbin düşünmemize yol açıyor.”
Yabancıların ilgisi arka seviyede
Dünyanın bir lahzada her bölgesinden yatırımcıların ilgisinin Türk şirketlerine yöneldiği 2011 yılında toplaşma ve mübayaa işlemlerinde ecnebi yatırımcıların ağırlığı hissedildi. Nazik ölçekli özelleştirme işlemlerinde öne sâdır Türk gruplarının işlem hacmine katkısının bu yıl azalmasının de etkisiyle, krizin gölgesinde sabık sonuç iki yılın bilakis, yabancı yatırımcılar 11,1 milyar dolarlık muamele hacmiyle mecmu işlem hacminin %74’ünü oluşturdu. Ecnebi yatırımcılar sunma aşkın esenlik, finansal hizmetler, üretim, besin-meşrubat, e-tecim ve erke sektörlerine deste gösterdi.
Özel sermaye fonları hareketli bir yıl geçirdi
2011, özel resülmal fonu işlemleri açısından tarihî yerine genişlik hareketli yıl oldu. Sene içinde gerçekleşen 241 işlemin 46’sına imza atan özel resülmal fonları alelhusus esenlik, besin-içecek ve e-ticaret sektörlerine ilgi gösterdiler. Ayrıca, mali yatırımcıların portföylerinin galiba ölçüde olgunluğa erişmesiyle, kâh hususi resülmal fonlarının yatırımlarından çıkış belgesi işlemleri dahi görüldü. TPG’nin Şarap İçki satışı ile Abraaj’ın Acıbadem Esenlik satışı özel anamal fonlarının bugüne büyüklüğünde Türkiye piyasasında gerçekleştirdiği yeryüzü balaban ölçekli yokuş işlemleri oldu.
Yoz ve ılımlı ölçekli işler pazarı serencam derece etken
2011 yılı aşağılık ve orta ölçekli işlemlerin satın alma ortamına alnaç verdiği tıpkı yıl oldu. 500 milyon dolar seviyesini güzeşte prosedür sayısı benzeri elin parmaklarını geçmezken, sabık yıl 140 milyon dolar olan sayı farkı işlem değeri, 2011’dahi 62 milyon dolar namına gerçekleşti. Şeriklik değerlemeleri kriz öncesi seviyelere dönmekle gelişigüzel, mütenakıs ortalama muamelat büyüklüğü, hasis ve ılımlı ölçekli işlemlerdeki hareketliliğin göstergesi oldu. İşlem sayısının %83’ünü oluşturan 50 milyon doların altında iş büyüklüğüne sahip 201 prosedür, bütün muamelat hacminin takkadak %22’sini oluşturdu. Geçmiş yıllarda muamele hacmi üstünde belirleyici olan özelleştirmeler, eski yılların bilakis, 2011 yılında son kademe merbut sayıda ve hacimde kaldı. 2010 yılında prosedür hacminin %50’sini oluşturan özelleştirmelerin bu yılki işlem hacmindeki payı %7 oldu. Vallares – Umumi Enerji, Diageo – Mey İçki, IHH – Acıbadem Afiyet işlemleri ile İDO özelleştirmesi, yılın öne sâdır balaban ölçekli işlemleri oldu. Bu dört işlem toplam prosedür hacminin %42’sini oluşturdu.
Keyif, e-ticaret ve terbiye sektörleri öne daha çok
Esenlik, e-ticaret ve yetişek 2011’in öne sâdır sektörleri oldu. Erke, besin-meşrubat, mali hizmetler ve üretim ise gelişigüzel zamanki üzere hareketliydi.
2012 Öngörüleri
Deloitte’un raporunda önümüzdeki dönemde karışık, erke, e-ticaret, azık-meşrubat ve para sektörlerinin arz çalışkan sektörler olacağı ve ölçülü ölçekli işler pazarındaki canlılığın süreceği öngörülüyor. Özelleştirme takviminde haddinden fazla sayıda özelleştirme projesi olmakla gelişigüzel özelleştirme ortamı belirsizliğini koruyor. Küresel iktisadi konjonktürdeki aksi havaya rağmen, yabancı yatırımcıların ve hususi sermaye fonlarının Türk şirketlerine ilgisinin süreceği ve 2012 yılında dahi toplaşma ve satın almaların bitmeme edeceği öngörülüyor.