Şirket sahiplerinin kilolu rüyası olan parasız çekler başa bela olmaya esasen başladı. Meccani çıkan çekler incelendiğinde ise bu işi yapanların elan başlangıçta dahi parasız çek dolayısıyla sabıkalı olduğu ortaya çıktı.
Hürriyet’ten Muazzez Güler’in haberine bakarak, son dönemde mütezayit bedava çeklerle ilişkin bire bir araştırma yapan Itimat Anahtar Bürosu (KKB), bu çek sahiplerinin yüzde 90’ının daha önce da çeklerinin bedava çıktığını ortaya koydu. KKB Genel Müdürü Son Teşrin Akdeniz, ekonomi üzerinde öfke yaratan bu riskin, Başbakan Yardımcısı Yüce Babacan’ın Bankalar Birliği’nden talebi konusunda hazırlanan çek raporları sebebiyle azaltılabileceğini söyledi.
Kredi Vasıta Bürosu dokuz bankanın eş yönetimde olan benzeri anonim şirket statüsünde bulunuyor. İlk bünye amacı bankaların zat aralarında müşteri bilgilerini katılmak olan KKB, şimdi bu bilgileri üçüncü kişilerle üstelik paylaşıyor. Kurumun hazırladığı çek ve risk raporları ile şirketlerin finansal röntgeni çekilebiliyor ve riskler elan açık tıpkısı şekilde görülebiliyor.
KKB’nin Genel Müdürü Teşrinisani Akdeniz, müft çek adetlerinin 2011’den kırıcı olmakla bu arada 2007-2010 arası dönemden henüz bol olduğuna ilgi çekti. Akdeniz, “Bugün 80 bin seviyesinde olan benzer, 2009 yılında 190 binlere büyüklüğünde huruç. Nedeniyle riskin yönetimi açısından dikkat çalımlı, fakat çok haddinden fazla çığlık değil. Anne 2013’de izleneceği ezgi sorunun hangi büyüklüğünde yoğun olduğunu gösterecek” dedi.
Artışın hoppadak bedava çeklerde değil protestolu senet sayılarında birlikte olduğuna işaret fail Akdeniz, bedava çeklerdeki bu artışta hapis cezasının kalkmış olması değil ekonomik yavaşlamanın hareketli olduğunu belirtti. Akdeniz, “Henüz ilk de kodes cezası kabilinden tıpkısı yaptırımın olmadığı protestolu hüccet sayılarını ve ödenmeyen cesaret oranını zait değme neyse emeksiz çek sayısını bile zait ayrımsız etkili. Bu zümre dönemler ekonomilerde değme ant tamam, evveli de oldu, gelecekte de olacak. Burada belirleyici olan bence büyümenin seyri. Buna mecbur yerine 2011 büyüklüğünde iyi olmamakla alay malay önceki yıllardan de biberli olmayacağını oranlama ediyorum. 2012’deki 60-80 bin arasındaki seyrini sürdürmesini bekliyorum” dedi.
GEÇMİŞİNİ İYİ İRDELEYİN
Akdeniz, firmaların ekonomi amacıyla mehabetli aynı gözdağı olan karşılıksız çeklerden çekimsenmek üzere karşı tarafın geçmişini dolgunca irdelemesi gerektiğini söyledi. Akdeniz, şöyle bitmeme etti:
“Bir Zaman ya üstelik zaman bibi çeklerini yahut bankalara olan borçlarını ödemeyen kişilere servet satarken gani düşünülmeli. Biz Başvekil Yardımcısı Ulu Babacan’ın Bankalar Birliği’nden talebi konusunda KKB yerine geçmişe çevrik ödeme bilgilerinin görülebileceği raporlar üretmeye başladık. Çek Raporu ile kişinin esbak çek ödeme performansını, Riziko Raporu ile da kişinin bankalardaki kredibilitesini ve güven ifa performansını görebiliyor. Yalnız bu iki rapora baksalar mülk satacakları kişinin ifa performansı üstüne açık tıpkı düşünce oluşturabilirler. Bu raporlar dahi yeryüzü mail vezneci şubesinden çok düşük tıpkı karşılık ödenerek alınabilir.”
ÖZELLİKLE KOBİ’LER İÇİN ÖNEMLİ
Bu konunun özellikle KOBİ’ler açısından iri önem taşıdığının altını çizen Akdeniz, “Çünkü Türkiye’deki KOBİ’lerin sermaye yapısı genelde zayıf. bir iki çek sudan ucuz çıktığı anda şişman mali problemler yaşıyorlar. Mal satan birey alıcıyı tanımıyorsa evet birlikte tanımakla birlikte yerinde tıpkısı arıza seziyorsa, kişinin kendisinden çek raporunu ve riziko raporunu getirmesini isteyecek. İlgili yaşama de sunu mail banka şubesinden, zat bankası girmek zorunda değil, bu raporlarını alıp satıcıya gösterecek. Kamera bilgisinin gizliliği yasanın koruması altında olduğu için rekiz namına satıcıya verilemiyor” dedi.
ÇOĞUNUN ÇEKİ HENÜZ GEÇMIŞ BIRLIKTE KARŞILIKSIZ ÇIKMIŞ
Orak Ayı, Ağustos ve Eylül aylarındaki meccani çıkan ve halen ödenmeyen çekler üzerinde tıpkı inceleme yaptıklarını ve haddinden fazla enteresan sonuçlara ulaştıklarını söyleyen Akdeniz, şunları anlattı:
“Temmuz ve Ağustos ayındaki sudan ucuz çekleri çekiliş edenlerin yüzde 87’sinin, Ağustos ayındaki meccani çekleri çekiliş edenlerin da yüzdelik 90’nın, 2009’dan sonradan arkası merkum arz beş altı tıpkı tartı var. Henüz önce dahi caba çek çekiliş etmiş yani. Bu bile bize bu çekleri düz kişilerin malını satmadan önce çek raporlarını istemiş olsalardı yüzdelik 90’a andıran benzeri nazaran sorunu yakalayacaklarını gösteriyor. Riziko raporlarını birlikte dikkate aldığımızda bu ululuk daha üstelik yükseliyor.”
April ayından bu yana üretilen çek raporu sayısının 450 bini geçtiğini kaydeden Akdeniz, “Riziko raporunu Ilkgüz ayında uygulamaya soktuk, onun adedi üstelik 50 bine yaklaştı. Bu sayıların içinde mali kuruluşların kendi duyu gayeli talepleri da var. Sayılarda majör gelişme var fakat daha bile yaygınlaşmasını bekliyoruz” diye niteleyerek konuştu.
