GYODER (Yurt ve Emlak Envestisman Ortaklığı Derneği), taşınmazlar sektörünün zir segmentlerini üçer aylık dönemler halinde irdelediği, ‘GYODER Gösterge’ Türkiye Taşınmazlar Sektörü 2018-3. Çeyrek Raporu’nu yayınladı.
GYODER’in, Türk Ekonomi Bankası (TEB) katkılarıyla hazırladığı raporda; 2018 yılının önce 9 ayında geçtiğimiz yılın tıpkısı dönemine bakarak yabancıya yapılan konut satışlarının yüzdelik 58,5 arttığı vurgulandı.
‘GYODER Gösterge’ 2018-3. Çeyrek Altın Raporu’nda, yurt sektörü ile ilgili gelişmeler şu bilgelik ve değerlendirmelerle aktarıldı: Geliştirici firmaların başlattıkları kampanyalarla alıcılara zat finansman modelleriyle faizsiz ayrıntılı vadeli seçenekler sunmasıyla senetle yapılan satışlar, 2018 yılının ikinci çeyreğinde yüzdelik 51,5 dolayında oluştu. Bu ölçü aynı geçmiş çeyrek dönemde ise yüzdelik 26,4 düzeyindeydi. Senetli satışların hızlı artışında şanlı cafcaf oynayan unsurlardan biri konut yüreklilik faizlerindeki aceleci yükseliş oldu.
Familya-Ekim döneminde 1 milyon hane umum değiştirdi
Yıllık kestirmece 1 milyon 200 bin konutun halk değiştirdiği, demografik nedenlerden ortalık 650 bin nüsha kullanılmamış göz ihtiyacının sürdüğü Türkiye’de, taşınmazlar piyasası adım adım tıpkısı dengeye oturmaya başladı. 2018 yılı Karı-Ilk Teşrin döneminde Türkiye genelinde 1 milyon 2 bin 391 nüsha göz ahali değiştirdi. Bu konutların 256 bin 283 adedi ipotekli satışlardan, 746 bin 108 adedi ise diğer satışlardan oluştu. Sabık yılın tıpkı döneminde ise Türkiye genelinde 1 milyon 30 bin 728 sayı bölük satılırken, tutulu satışların sayısı 363 bin 227 sayı, farklı satışlar ise 667 bin 501 adet olarak gerçekleşmişti.
Yabancılara 3. çeyrekte 24 bin bölük satıldı
2018 yılı üçüncü çeyrek altın döneminde yaşanan kur artışı, yabancıların konut alımında müspet kalın yarattı. Yılın geçmiş çeyreğinde yüzdelik 6,1 düzeyinde olan yabancılara ev bey oranı, ikinci çeyrek döneminde yüzdelik 8,5 düzeyine, üçüncü çeyrek döneminde ise yüzdelik 12,8 düzeyine ulaştı. Yabancılara göz satışı, 2018 yılı Ocak-Eylül döneminde yüksek bire bir artışla 24 bin 155 adede ulaştı. 2017 yılının ayrımsız döneminde bu miktar 15 bin 241 sayı olarak gerçekleşmişti. İl bazında satışlarda ise İstanbul 7 bin 895 nüsha ile liderliğini sürdürürken, bildirme çok koca yapılan ayrıksı iller ise 5 bin 237 skor ile Antalya ve bin 719 nüsha ile Bursa oldu. Gelişigüzel hangi büyüklüğünde toplam satışlar içindeki yabancı yatırımcıya satma payı az çok bağan olsa birlikte alelhusus 2018 yılında gerçekleşen mir adetlerinde yüce ayrımsız artım yaşandı. Bu eğilimin devam etmesi durumunda almanak gayrimenkul yatırımları için mevrut görüntü tutarının 5 milyar dolardan 10 bilyon dolara çıkması erdemli bire bir ihtimal yerine değerlendirildi. Yılın ilk yarısı amme bankalarının önderliğinde yapılan 0,98 faizli konut kredisi kampanyaları sektöre ivme kazandırdı.
konut kredisi hacmi 198 bilyon TL’yi aştı
2018 yılı Ağustos kocaoğlan sonunda konut kredisi hacmi 198 milyar TL’yi aştı. 2017 yıl böylece yüzde 45,6 olan amme mevduat bankalarının toplanmış konut kredisi hacmi içindeki payı, 2018 yılı üçüncü çeyreğinde yüzde 48,2 namına gerçekleşti. Yerli hususi ve yabancı yatırım bankalarının payı ise 2017 yıl böylece yüzde 47,5 seviyesinden 2018 yılı 3.çeyreğinde yüzdelik 45,1 seviyesine geriledi. Takipteki basamak kredilerinin toplanmış göz kredilerine oranı ise 2017 yılı ağustos ayında yüzde 0,44 seviyesinde iken 2018 Ağustos kocaoğlan bakımından yüzde 0,43 kendisine gerçekleşti.
İstanbul’da idarehane arzı 6 milyon metrekare oldu
2018 yılı üçüncü çeyrek döneminde İstanbul’birlikte 85 bin 881 metrekare bakir büro alanının pazara girmesiyle hep yeryüzü 6,08 milyon metrekareye çıktı. Bu dönemde fasıla oranı yüzde 24,62 namına gerçekleşti. Kaynak ve Maliye Bakanlığı’nca hazırlanan ve Ilk Teşrin ayında yürürlüğe giren düzenlemeye bakarak tamam kira sözleşmeleri TL’ye dönüştürülmeye başlandı.
AVM sayısı ilk teşrin sonu itibarıyla 448’e ulaştı
Türkiye genelinde 2017 sene sonu 429 olan hep AVM sayısı, 2018 Teşrinievvel sonu itibarıyla 448’e ulaştı. 2018 sene sonuna kadar yeni açılacak alışveriş merkezleriyle bu sayının 488’e ulaşması, toplam kiralanabilir alanın üstelik 16 milyon 352 bin metrekareyi geçmesi bekleniyor. 2018 yılı üçüncü çeyrek altın sonu itibarıyla 63 ilde AVM bulunuyor. 18 ülke daha AVM ile tanışmadı. Fakat önümüzdeki iki almanak süreçte AVM ile tanışmayan illerin sayısının 16’ya düşmesi bekleniyor. Sunma çok alışveriş merkezine eş iller, İstanbul (145), Ankara (38), İzmir (28) şeklinde sıralanıyor. Toplam kiralanabilir kayran stoku 13 milyon 326 bin metrekare olurken, İstanbul hep stokun kestirmece yüzdelik 39’unu oluşturuyor.
