Emeklilikte 15 yıl ve 3600 dönme için özen

15 sene sigortalılık ve 3600 dolaşma primle tekaütlük amacıyla kıdem tazminatı alanların yeniden çalışıp çalışamayacağı ayrımlı tartışmalara illet oldu. Konuyla ilgili Milliyet gazetesinden Çokluk Tığ tıpkı alfabe kaleme aldı.

İşte Tığ’ın yazısı

Kamuoyunda 15 yıl ve 3600 günle tekaütlük yerine tanıdık emeklilik şekli bilcümle zaaf edilir. Bu tekaütlük üzere lüzumlu gözyaşı dışındaki sigortalılık süresi ve prim ödeme aktarılma sayısı şartlarını sağladıktan sonra istifa ederek kıdem tazminatı alınması üzerine özen edilmesi müstelzim kâh noktalar var. Bu konuda Yargıtay’ın verdiği mümasil tarihli kararlar işçiler üzere haddinden fazla büyük. İşverenlerin dahi bu konuda zahir cereyan etmesi gerektiği kararlarda ortaya çıkıyor.

Yargıtay, daha evvel vermiş olduğu kararlarında 15 yıl, 3600 günle bayrılık tazminatı düz kişilerin yeniden çalışmaya başlamaları konusunda hakkaniyet ilkesine tehalüf yoksa ve hakkın kötüye kullanılması söz konusu değilse iştirakçi lehine kararlar vermişti.

ÇALIŞMA HÜRRİYETİ

15 yıl, 3600 günle işçiye ödenen kıdem tazminatının genel gerekçesi emeklilik için gerekli yaş dışındaki şartları sağlaması sonrası gözyaşı şartını çalışmadan bekleyecek olmasıdır. Bu türe kapsamında kıdem tazminatı alanların yeniden çalışıp çalışamayacağı konusu ayrımlı değerlendirmelere konu olabiliyordu.

Bu durumdaki işçiler bodur tıpkısı süre bilahare yeniden çalışmaya başladıklarında tazminatı ödeyen işveren “hakkın kötüye kullanıldığı” iddiası ile sorun açıp ödence istiyordu. Sair yandan Esas’bile kilitsiz küreksiz düz düzlük mücahede hürriyeti kapsamında bu kişilerin ödence aldıktan sonradan baştan çalışmasının “hakkın kötüye kullanılması” olup olmadığı konusunda ayrımlı kararlar da söz konusuydu.

BÜTÜN İÇİN GEÇERLİ DEĞİL

Emeklilik amacıyla yaş dışındaki özge şartların sağlanması zımnında işyerinden ayrılıp kıdem tazminatı alınması gibi. Ancak bu bütün çalışanlar üzere 15 sene, 3600 gün değil. Kişinin ilk kez sigortalı olduğu zaman şayet 8 Eylül 1999 ve öncesi ise bu durumda 15 yıl, 3600 çevrim koşulu geçerli. Ancak 9 Eylül 1999 ve sonrasında ilk defa sigortalı olmuş şahıslar üzere bu yiyecek 25 sene sigortalılık ve 4500 zaman, evet birlikte 7000 prim günü. Zımnında bu hakkı vira etmek talip kişilerin banko evvel özlük durumlarını gözden geçirmeleri ve SGK’ya (Içtimai Asayiş Kurumu) başvurarak bu konuda abece kâm etmeleri durumunda olacaktır.

İŞVERENE YAZI

İlk misil sigortalı olunan tarihe bakarak değişen emeklilik koşullarından prim ifa bölüm sayısı ve sigortalılık süresini dolduran kişiler bu durumlarını tayin fail yazıyı merbut oldukları SGK yer veya ilçe müdürlüklerinden alıp işverene verdikleri takdirde işveren bu kişilere kıdem tazminatı vermek zorunda. SGK lüzumlu kontrolleri yaparak kişinin emeklilik için lüzumlu yaş dışındaki ayrıksı şartları tamamlamış olması halinde çalışana “bayrılık tazminatı alabilir” yazısı vermektedir.

YARGITAY’DAN İŞÇİ LEHİNE KARAR VAR

15 sene ve 3600 günle kıdem tazminatı düzlük tıpkı işçinin bu hakkını kötüye kullandığı iddiası ile açılan davada Yargıtay münhal, bu durumdaki işçilerin baştan çalışmaya başlamasının “hakkın kötüye kullanılması” olmadığı yönünde değişmeyen verdi. Bu karar sonrası 15 yıl 3600 günle bayrılık tazminatı düz kişilerin yeniden çalışmaya başlamalarının önünde tıpkısı engel kalmamış oldu.

Daha evvel bazen durumlarda mahkemeler işçinin çokça gelişmemiş bire bir süre sonra baştan çalışmaya başlaması halinde bu durumun “hakkın kötüye kullanılması” olarak değerlendirilebileceği yönünde kararlar verebiliyorlardı. Ancak kararda sarih bu ifadenin yer alması tazminat alan kişilerin yeniden çalışabileceklerini ortaya koymuş oldu.

İŞTE SONUÇ DENK

2020 yılının Eylül ayında verdiği tıpkı ayrıksı kararında birlikte Yargıtay bu ilkeyi halen koruduğunu gösterdi. Davaya laf olayda iştirakçi 15 yıldır çalıştığı işyerindeki işverenine SGK’dan aldığı yazıyı vererek bayrılık tazminatının ödenmesini arzu etmiştir. İşveren ise işyeri uygulaması kendisine işten tecezzi tarihinden itibaren 3 aylık müddet içerisinde, ayrıksı aynı hisse senedi yerinde çalışılmadığı belirleme edilirse bayrılık tazminatı ödeneceğini belirtmiş. İşçinin 6 bölüm sonraları bambaşka tıpkısı işyerinde çalışmaya başladığının tayin edilmesi sonrası çalıştıran işçiye bayrılık tazminatı ödemesi yapmamış ve iştirakçi dahi etki için gitmiştir. İlk aşama mahkemenin davayı reddetmesi sonrası iştirakçi Yargıtay’a başvurmuş ve Yargıtay işçiyi rast bulmuştur.

Yargıtay kararında işçinin kanunun namına tanıdığı aynı hakkı kullandığını ve 6 bölüm bilahare başka bire bir hareket yerinde tekrar işe başlamasının hakkın kötüye kullanılması adına değerlendirilemeyeceğini tabir etmiştir. Bu nedenle işçiye kıdem tazminatının ödenmesi gerektiğine hükmetmiştir. Nedeniyle Yargıtay yakın tarihli bu kararında da işçinin 15 sene, 3.600 dolaşma hakkını kullanıp baştan işe girmesinin hakkın kötüye kullanılması olmadığı görüşünde bitmeme etmektedir ve kararlarını bu yönde vermektedir.

Ulusallık/Çokluk Kılıç

Çin Oran Başkanı Şi, ‘kahveci’den ESIR üzere destek istedi

 

İstanbulkart ile HES kodu eşleştirme elbet yapılır? Bugün başladı

 

İstanbulkart ile HES kodu eşleştirme nasıl yapılır? Bugün başladı

 

Share: