KUALA Endonezya Dışişleri Bakanı Retno Marsudi, Güneydoğu Asya Uluslar Birliğinin (ASEAN) Myanmar hazar planı için çokça yönlü iştirak çağrısında bulundu.
ASEAN ülkelerinin dışişleri bakanları, hükûmet merkezi Cakarta’daki teşkilat sekreterliğinde, askeri yönetimin kontrolü altında gerilimin tırmandığı Myanmar’daki sulh sürecini lacerem ilerleteceklerini tartışmak üzere bire bir araya geldi.
Dışişleri bakanları, şiddetin seçme güzeşte bölüm elan bile arttığı Myanmar’daki “beş maddelik harmoni” sulh anlaşmasında kayda ayar bire bir mutluluk sağlanamadığına dayalı endişelerini ve manzara kırıklıklarını iletti.
Söz konusu görüşmenin arkası sıra ASEAN Başkanlığından paylaşılan resmi açıklamada, “Dışişleri Bakanları beş maddelik mutabakatın önemini ve uygunluğunu baştan konfirmasyon etti ve konkre, kılgı ve zamana merbut eylemler marifetiyle uygulanmasının daha bile güçlendirilmesi gerektiğini vurguladı.” ifadelerine kayran verildi.
Toplantının peşi sıra matbuat mensuplarına mütekellim Dışişleri Bakanı Retno Marsudi, “Bugünkü toplantı çok münhal ayrımsız atmosferde gerçekleşti. Birçok hassas konu tartışıldı, aynı karı kendisine herkesin iyiliği üzere engelsiz bir ağız dalaşı düzenlemek oylumlu.” diye niteleyerek konuştu.
Sorunları halının altında tutmaya müteveccih yaklaşımın bundan sonra ASEAN’ın faaliyet mekanizmasında benzeri almaşık olmaması gerektiğini vurgulayan Marsudi, örgütün Myanmar’daki askeri yönetimle ilişkilerinin yekpare kâin ilişkilerin bire bir parçası olduğu, Myanmar halkının zat aralarında diyalog kurmasının büyük olduğu ve ASEAN’ın söz konusu diyaloğu kolaylaştırdığı değerlendirmesinde bulundu.
Tüm etraf arasında benzeri barış anlaşmasına müteveccih diyalog girişimi, Nisan 2021’bile Cakarta’daki ASEAN liderler toplantısında askeri dalavere lideri Min Aung Hlaing ve 9 ASEAN liderinin “ilkokul maddelik neva” hazar planında mutabakata varmasıyla ara kazanmıştı.
Ancak bahis konusu mutabakat metnine karşın Myanmar’daki etnik silahlı gruplarla kargaşa arasındaki artan ve düzlük saha sivillerin üstelik etkilendiği hunriz çatışmalar, duygusal kayıplarına neden olmaya devam ediyor.
Myanmar’daki askeri çarpış
Myanmar ordusu, 2020 genel seçimlerinde alavere dalavere yapıldığı iddialarının ortaya atılması ve ülkede siyasi gerilim yaşanmasının ardından 1 Küçük Ay 2021’üstelik yönetime halk koymuştu. Kargaşa, ülkenin fiili lideri ve Dışişleri Bakanı Aung Şöhret Suu Çii özellikle oluşmak için dokuz canlı haddinden fazla çıkışlı ve kudret partisi yöneticisini gözaltına almış ve ayrımsız yıllığına yabansı çözme car etmişti.
Myanmar ordusunun darbe karşıtı protestocu ve isyancı gruplara silahlı müdahalesi sonucu bugüne kadar 1800’ün üstünde güç hayatını kaybetti. Darbeden bu yana yaklaşık 13 bin güç gözaltına alınırken 10 binin üzerinde kişi halen içeride tutuluyor.
Siyasi Tutuklulara Yardım Kuruluşuna (AAPP) bakarak, ülkede darbeden bu yana 1900’den çok hayat hayatını kaybetti ve 10 binin üzerinde yaşama gözaltına makbuz. Myanmar askeri mahkemeleri, tutuklulardan 2’si yavru 114 siyasal mahkum karşı ölüm cezası kararı verdi.
