Emlak sektörü, deli dolu güzeşte serencam 10 yılık sürecin arkası sıra ciddi aynı tevakkuf dönemi yaşanıyor. Erdemli metrekare fiyatları, emlak kredisi faiz oranlarının ve tevdiat faizlerinin yüksekliği kabilinden nedenlerle sektörde satma sıkıntısı yaşanıyor. Kullanılmamış proje üretmeye aleniyet veren yapım şirketleri da stokta artan konutlarını zayıflatmak amacıyla ayrımlı stratejiler geliştiriyorlar. Bu stratejiler arasında ecnebi yatırımcılara, gurbetçilere yönelenler, satılmayan evleri mektepli evine çevirenler ve yaşlı rezidansı tahsis etmek kabil uygulamalar sayılabilir.
TSKB Yurt Valüasyon Umumi Müdürü Makbule Yönel Mücevher, zarfında bulunduğumuz dönemde kampanyalar yapılsa da insanların ev alimim destekleyecek koşulların olmadığını söylüyor. Serencam 10 yıllık dönemde yatırımcıların “fiyatları yükselir” beklentisiyle bölük aldıklarına ilgi çeken Töz, gine kiraların akla yatkın olmasının hane alımı üstüne bariyer oluşturduğunu vurguluyor.
FARKLI KONSEPTLER
Bazı şirketler ise iç pazardaki durgunluğu yabancıya komutan yaparak yermek için stratejiler geliştiriyor. Mesa Yönetim Kurulu Başkanı Erhan Boysanoğlu, yerli yatırımcılara müteveccih kampanyaların yanı sıra yabancı yatırımcılara yönelik çalışmalara odaklandıklarını söylüyor. Boysanoğlu, “Çinliler vatandaşlık almak amacıyla Türkiye’den yatırıma geliyor. Türklerin bulunduğu Avrupa ülkelerinin yanı sıra Irak ve Dubai birlikte öne bundan sonra” diyerek konuşuyor.
Hane alımlarının azalması yatırımcıları, yaşam köyleri ve mektepli evleri kabilinden bakir konseptlere yönlendiriyor. Örneğin Erkanlı Ana Ortaklık ‘Univa’ markası ile öğrenci evleri zincirini genişletirken, Etra Ana Ortaklık Selimpaşa’de Herdem Zinde Yaşam Köyleri’ni kurdu. Zaman Bina; yalnız ruhlu yaşlıların bakıcıların eline kalmadan yaşıtlarıyla birada olabilecekleri Antvvell saray konut konseptini oluşturdu. Bu konsepti İstanbul’un peşi sıra Bodrum’de inşaatı süren projesine taşıyor. Ahit Çatı Umumi Heyet Başkanı Mehmet Okay, dimdik yaş alma ve yaşlılarının iyi bakılmasına yönelik talep nedeniyle Antwell saray konut konseptini oluşturduklarım söylüyor.
Okay, ayrıca asude rahat, havası ferah tıpkısı yerde yaşamak isteyen ılımlı gözyaşı cisim kişiler üzere Bodrum Aspat’üstelik Anthaven’a yapmaya başladıklarını belirtiyor.
Babacan Ana Ortaklık ise Beylikdüzü Kavaklı’dahi 400 milyon TL’lik yatırımla 100 mütekait evi, kestirmece 100 odalı otel, tıp merkezi, toplumsal alanlar ve su sporları kompleksi kabilinden üniteler saha alacağı aynı tekaüt hayat kasabası planlıyor.
HAL ÖĞRENCİ EVLERİ Mİ?
Mektepli evleri üstelik son dönemde öne sâdır envestisman aracı haline geldi. Erkanlı Holding Genel Müdürü Evrim Karayel, kâin taşınmazlar yatırımlarına göre kârlılığı civar plana çıkaran öğrenci evlerini hayata geçirip evcil-ecnebi yatırımcılardan demet gördüklerini söylüyor. ‘Boşta Duran Evini Getir, Ilkokul Sene Icar Garantini Götür’ kampanyası ile cemaat olduğu gayrimenkulü mektepli evleri ile dönmek isteyenlere avantajlar sunduklarını tamlayan Karayel, yatırımcıların beş sene kira garantisine eş olup sekiz sene gibi Türkiye ortalamasının çok altında bir sürede yatırımlarını amorti ika olanağı elde ettiklerini vurguluyor.
REMIKS YAPMIYORLAR!
yapım maliyetlerindeki artışa karşın birçok iştirak, piyasalardaki sakinlik zımnında bu maliyetleri bindirim namına projelerine yansıtmıyor. İnsay Yapı Yönetim Kurulu Başkanı İhsan Çulhalık, Pendik’te hayata geçirdikleri Ondörtüç Pendik projelerinde sekiz aydır bedel artışı yapmadıklarını, tapu harçlarından affedilmiş olmalarının tüketiciye maliyeti avantajı sağladığını söylüyor. Çulhalık, Avrupa ve Haliç bölgesinde yaptıkları tanıtımların de satışlarına yüzde 20-25 oranında artma yerine yansıdığını vurguluyor.
Bu yıl fiyatlarına zam yapmadıklarını tamlayan Kar Çatı Yönetim Kurulu Üyesi Şenol Üçüncü, yerel yatırımcılara yönelik kampanyaların birlikte yabancı yatırımcılara aksetmek üzere yurtdışı fuar ve buluşmalara dahil olduklarını söylüyor. Üçüncü, “Yurtdışında hararetli ancak Türkiye’den bir familya alma hayali olan gurbetçilerin harekete geçtiği tıpkısı dönemdeyiz” diyor.
Taşınmazlar sektöründe dijital dönüşüme kendini hazırlayan firmaların büyüyeceğini belirten Beyttürk Umumi Heyet Üyesi Havva Nurlu Barman, Facebook üzerinden 1 milyonun üzerinde yabancı takipçiye ulaştıklarını anlatıyor. Banman, Arap basamak alıcılarının toplumsal medya platformları üzerinden tek gıyaben Bursa ve Yalova’dahi gerçekleştirdikleri projelerinden ev aldıklarını söylüyor.
YENİ PAZARLAR
Sonuç dönemde yabancıya satışta yeni pazarlara yönelen şirketler, MENA bölgesine, Pakistan, Çin üzere ülkelere yöneldi. Kampanyalarını, ifa koşullarını, toplumsal medya üzerinden hikâyelemek amacıyla bir nice ayrımlı benzeri geliştiriyorlar. Durgunlukla gelişigüzel bir nice göz oyuncusu ayrımlı pazarlar üzere stratejiler belirlemeye başladığına ilgi calip Mar Çatı Umumi Müdürü Robert Varon, markaların elindeki ürünün kalitesine, uğur kitlesine ve bedel politikasına mecbur namına kendine yeni ilişki ülkeler belirlemeye ve buradaki yatırımcılara odaklanmaya başladığını söylüyor.
Mar Bina, 15 Haziran-15 Ağustos tarihleri ortada İstinye Park’ta açacağı stant ile alelhusus ecnebi yatırımcılara projelerini, sağlık modelini ve kampanyalarını anlatacak. Varon, yabancı yatırımcının ilgisini çekici Rotana ve Wanda Vista projelerinde dolar üzerinden iki yıl boyunca sağlık/icar garantisi sunduklarını belirtiyor. (UZUN GÖKMEN DEMİRCİLER/EKONOMİST DERGİSİ)
