Özgören, mevcut çatı stoklarını umulur depremlere alın güçlendirmek, birey ve mülk kaybını en uzuv uğratmak amacıyla Türkiye genelinde 8 yıl evvel başlatılan kentsel dönüşüm çalışmaları hakkında AA muhabirine hikmet verdi.

Gürsel Öngören, 1999 Marmara Depremi’nden bilahare kentsel transformasyon kapsamında atılan adımların, 2013’te sonuçlandığını ve konuyla ait 6306 basit Kıran Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Üzerine Kanun’un çıkartıldığını kaydetti.

2013 verilerine bakarak, devlet genelindeki kestirmece 20 milyon konuttan 3’te 1’inin depreme dayanıksız olduğunun tespit edildiğini dile getiren Özgören, “Bunların çabucak önümüzdeki hareket tehlikelerine sınırlı yerine ya güçlendirilmesi evet üstelik yıkılıp yeniden yapılması gerekiyordu. Bu kapsamda devletimiz ayrımsız eylem planı ortaya koyup, ilgili yasalı düzenlemeleri çıkarıp çalışmalara başladı. Kentsel transformasyon kapsamında 8 yılda, Türkiye genelinde kısaca 1,5 milyon göz baştan yapıldı. Acilen 5 bin konutun daha yenilenmesi gerekiyor.” diye niteleyerek konuştu.

Yer ve Kentçilik Bakanlığının yaptığı serencam tasrif çerçevesinde, ülke genelinde 5 sene ortamında seçme yıl 300 bin konutun yenilenerek 1,5 milyon konutun daha dönüştürülmesi amacıyla aynı düzentileme başlatıldığını aktaran Öngören, “5 yılın böylece toplamda 3 milyon hane henüz düzeltilmiş olacak. Geriye üstelik yenilenmesi için 4 milyon ev kalacak. Ortada ayrımsız deprem gerçeği var ama abuhava değişikliği ve pandemi üzere nedenlerle dünyayı şehircilik anlamında ayrımlı yaklaşımlar bekliyor. Bizde bu anlamda kentsel dönüşümdeki planlarımızı uzun vadeli yapmalıyız. Cumhurbaşkanlığının adrese dayalı pusat sistemine göre, zaman Türkiye’birlikte toplam 38,5 milyon bölük var. Bunların 3’te 1’inin depreme çerden çöpten olduğunu düşünürsek o antlaşma yenilenecek henüz 10 milyon bölük var.” ifadelerine meydan verdi.

“İstanbul’birlikte kentsel dönüşüme evleviyet atfetmek zorundayız”

Prof. Dr. Öngören, Türkiye’deki nüfusun 5’te 1’inin İstanbul’bile yaşadığını, bu nedenle basamak sayısının ağırlığının üstelik İstanbul’de olduğunu vurgulayarak, sözlerini şöyle sürdürdü:

İstanbul’bile tahminî 7 milyon civarında basamak var, bunun 3’te 1’ini dönüştürmemiz gerekiyor. Şu ana büyüklüğünde 400 bin ev dönüştürüldü. Kentsel dönüşümü başta İstanbul almak üzere talih genelinde oldukça hızlandırmamız gerekiyor. İstanbul hem arsıulusal ticaret anlamında aynı hub hem da çöz ticaret açısından iri tıpkı öneme erbap. GSMH’nın yüzdelik 40’ı İstanbul’birlikte üretiliyor. Türkiye’deki yerleşme yerlerinin yüzdelik 75’i fay hatları üstüne müesses durumda. Kentsel dönüşümde sakil ayrımsız hızlanma göstermemiz gerekiyor. Bilindiği kabil Marmara’bile öngörülen depremin hangi ahit geleceğini bilmiyoruz. Bu umarız gibi olduğu kadar geç tamam ve biz üstelik bu zamana büyüklüğünde dönüşümü tamamlamış oluruz. Fakat er vürut ihtimaline alın kentsel dönüşümü, eskimemiş yöntem ve projelerle hızlandırmamız gerekiyor.

“Hareket öldürmez, batıl yapı öldürür”

Kentsel dönüşümün istenilen hızda devam etmesi için rüçhan yerine ihtiyaç duyulan mali kaynağın oluşturulması gerektiğine dikkati çeken Öngören, şunları kaydetti:

Bunun üzere bakanlıkta kentsel dönüşüm hususi hesabı var. Buna gerçeklik yaratmamız, özellikle ümran barışıyla oluşan gelirlerin buraya aktarılması gerekiyor. Bu yapılırsa 10 bilyon dolara andıran benzeri fon oluşturulabilir. Bu üstelik 100 bilyon dolarlık benzeri servet üretimine tekabül şayan. Bu yetenek sağlanırsa, işin asıl kısmını çözmüş oluruz. Antrparantez kentsel inkılap projelerini yönetecek insanlar yetiştirmemiz gerekiyor. Devletin kentsel dönüşüm kapsamında getirdiği başka kolaylıklar dahi var. Mesela binaları yıkıp yapmanın namına, durumunda güçlendirilmesi. Bu sayede 5 milyon konutu olduğu yerde ihya eliyle kurtarabilmemiz türlü. 2007 öncesi yapılan binalarda oturan vatandaşların öncelikle binasını güçlendirme imkanını araştırması gerekiyor. Günümüzde öyle teknolojiler ve malzemeler var ki, ongun tıpkısı mühendise evi yeniden yapmış gibi biraz ayda güçlendirebilirsin. Ayrımsız binayı kentsel tahavvül kapsamında yıkıp beğenmek iki yıl sürerken, güçlendirme işlemini 3 ayda fora etmek tür, üstelik yıkıp yapmanın 4’te 1’i oranında. Güçlendirmede ayrıca devletin dahi bir ulama sunması gerekmiyor, vatandaşlar kişi imkanlarıyla üstelik binalarını güçlendirebilir.

Prof. Dr. Öngören, vatandaşlara düşen görevin ise evlerini ve konutlarını depreme alıştırmak olduğunu ifade ederek, “Bu sebeplerle halkımıza çağrım, temelsiz binalarda oturmayın, çalışmayın. Binalarınızı güçlendirin evet dahi kentsel dönüşümün mütehammil çokça avantajından yararlanıp baştan yapın. Unutmayın, deprem öldürmez, asılsız yapı öldürür.” dedi.

İki konuttan biri depreme alın sigortalı

Naci Görür: Asgari 7.2 ile 7.6 ortada bire bir yer sarsıntısı bekliyoruz

‘Asrın felaketi’ üzerinden 22 yıl geçti

Bölük fiyatları zirveden iniyor

2021’nin evvel yarısında evler büyüdü

Konut fiyatlarının yeryüzü çok arttığı iller belli oldu