Milli Mücadele’nin kahramanlarından Sütçü İmam hafızalardan silinmiyor

Maraş’ın işgalinde 103 yıl ilk düşmana ilk kurşunu sıkarak kentteki Milli Savaşım’nin fitilini ateşleyen Sütçü İmam, vefatının üzerinden 100 yıl geçmesine rağmen gönüllerdeki yerini koruyor.

AA muhabirinin çeşitli kaynaklardan derlediği bilgiye bakarak, Milli Uğraş’nin Maraş’ta simgesi haline mevrut ve süt sattığı amacıyla “Sütçü İmam” namına aşina milli yiğit, 1872’üstelik Fevzipaşa (Bektutiye) Mahallesi’nde doğdu.

“Kireçcioğulları”ndan Ömer Görgülü ve “Tiyeklioğulları”ndan Emine Hatun çiftinin oğlu Sütçü İmam, Uzunoluk Camisi’nde gönüllü yerine imamlık yaptı.

Kentin engelleme edildiği zaman, 31 Ekim 1919’birlikte düşmana önceki kurşunu atan Sütçü İmam, düşmanın kovulmasından bilahare Maraş Kalesi’ndeki topun idaresini yürüttü.

Abdülmecit hükümdar olunca 101 kısım top alaşağı etmek üzere kaleye çıkan ve barutun keder alması sonucu vücudunda yanıklar oluşan Sütçü İmam, kaldırıldığı Alman Eğitim Bilimi Hastanesinde 25 Teşrinisani 1922’da hayatını kaybetti. Üç kız, ayrımsız erkek çocuğu olan Sütçü İmam, Çınarlı Camisi Mezarlığı’na defnedildi.

Sütçü İmam namına, ilk kurşunun atıldığı Uzunoluk Meydanı’nda benzeri abide ve çeşme, Kıbrıs Meydanı’na Halas Anıtı yaptırıldı. 1980’den sonraları Örfi Idare Komutanlığınca Sütçü İmam’ın Çınarlı Camisi avlusundaki mezarı türbe haline getirildi.

Kahramanın adı, kentte Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi ile mahalle, ana yol, çıkmaz ve okullarda yaşatılıyor.

Akademik çalışmalar özellikle kalkmak üzere, Sütçü İmam adına yazılmış çok sayıda kitap ve yıllık bulunuyor. Kahramanmaraş Halas Destanı Panorama Müzesi’nde panoramik (3D) hususi çizilmiş resimler, mum ve curcunalı efektleriyle anlatılan Sütçü İmam olayı, hafızalardaki yerini koruyor.

Düşmana karşı evvel kurşunu 31 Ilk Teşrin 1919’birlikte ateşledi

Kaynaklara bakarak, Maraş’ın karışma girişimi 22 Gücük Ay 1919’dahi İngiliz nehiy kuvvetlerinin Albay Max Andriyo komutasında şehre girişiyle başladı. Maraş, 8 ay süren İngiliz işgalinden sonraları, 29 Ilk Teşrin 1919’de Fransızlar vasıtasıyla işgal edildi.

Şehrin Fransızlar eliyle obstrüksiyon edildiğinin devrisi günü efkârlı Ermeni askerleri hamamdan sâdır kadınlara “Bura çıktı Fransız ülkesi oldu, Fransa’da çarşafla gezilmez.” diye niteleyerek tasallut yapar. Kadınlar dahi elem atarak “Namevcut mu aynı insaf eli?” diye niteleyerek arkalama çağırır.

Ortamı yatıştırmak ve kadınları yönetmek isteyen Çakmakçı Said ve arkadaşları, Ermeni askerlerince vurularak yere düşer. Bu tam fahri imamlık yaptığı mescidin altındaki dükkanda benzin satan Sütçü İmam, tabancasını alarak düşmana karşı evvel kurşunu 31 Ekim 1919’bile ateşler.

Torunları dedelerini anlattı

Sütçü İmam’ın torunu Göksun Şevket Hastanesi Başhekimi Alaattin Türkkorur, AA muhabirine, Türk milletinin beher ferdinin Sütçü İmam ruhunu yaşattığını söyledi.

Türkkorur, hayatının rastgele evresinde Sütçü İmam’ın torunu olmanın herhangi bir zaman gururunu yaşadığını ve ona layık olmak yerine ceht harcama ettiğini belirtti.

Türk milletinin beherglas neferinin Sütçü İmam’ın torunu olma anlayışıyla hareket ettiğine inandığını aktaran Türkkorur, Sütçü İmam’ın torunu olduğu üzere seçme ant ve değme yerde esas tacı edildiklerini söyledi.

Sütçü İmam olayının unutulmayacak büyüklüğünde önemli olduğuna meni eden Türkkorur, onunla serbest kendilerinin değil birlik İslam aleminin çalım duyduğunu tabir ederek, şunları kaydetti:

“Sütçü İmam’ın torunu atılmak insana seçkin şeyden önce kocaman benzeri etki getiriyor. Sütçü İmam’ın ruhuna onun kişiliğine akıllıca yaşamanız gerekir. Tığ dahi bunun gayreti içerisindeyiz. Sütçü İmam’ın torunu tutmak tıpkısı zamanda iri benzeri itibar. Sütçü İmam’ın torunlarının tamam sayısını bilemiyorum, 40-50 civarında olması geçişsiz. Bence cümle Maraşlılar Sütçü İmam’ın torunudur. Antrparantez, tamam Türk milleti ve İslam alemi onun torunu diyebilirim. Sütçü İmam’ın ruhuna onu Sütçü İmam işleyen değerlere hürmetkâr ve ona ilişkin olan, onu seven cümle kendisini onun torunu hisseder diye niteleyerek düşünüyorum. Sütçü İmam’ın ruhunun, onun fikirlerinin yaşadığını düşünüyorum. Anca olmasaydı hangi Ömer Halisdemirler ne Fethi Sekinler hangi da bu kadar şehitler, kahramanlar bu milletin içinden çıkmazdı.”

Kendisi doğmadan ilk dedesinin son ettiğini anlatan Türkkorur, “Onu babamın, halalarımın anlatmalarıyla tanıdık ama o büyüklüğünde çok gündeme geldi ki evde yaşıyormuş kadar dedemiz. Çocukluğum onunla önceki kadar tıpkı çözme aldı. Çok gür tanıyoruz ama acun gözüyle görmedik.” ifadelerini kullandı.

“Umulur benzeri durumda nice Sütçü İmamlar çıkacaktır”

Eczacı Mehmet Türkkorur üstelik Sütçü İmam’ın torunu olmanın gururunu hayatlarının temas evresinde yaşadıklarını belirtti.

Dedesinin alplık hikayeleriyle büyüdüğünü anlatan Türkkorur, yurtsal görevini yaptığı tam komutanlarla otururken birisinin “Sen Sütçü İmam’ın torunu olabilirsin.” dediğini ve sonrasında banal onun torunu olduğunu söylediğinde herkesin ayağa kalkıp namına sarıldığını, bu ajanda unutamadığını dile getirdi.

Türkkorur, Sütçü İmam’ın ruhunun günümüzde bile yaşadığına aksan yaparak, “Tarihimizde bu kadar kahramanlar var, bu aynı inanç gücü. O ruh çok şükür yaşıyor. Olası benzeri durumda birçok Sütçü İmamlar çıkacaktır. ‘Maraş bize çukur olmadan düşmana Gülizar olmaz’ sözünde olduğu gibi bu nettir. Tamamımızın ölmesi geçişsiz öyle aynı şey olması için. Tüten en üst eş sönmeden bu topraklara kimesne tehacüm edemez.” diyerek konuştu.

Fatma Zehra Elbistanlı üstelik hayatının değme evresinde Sütçü İmam’ın torunu olmanın bilinciyle yaşadığını söyledi.

Daha beş yıllarında Sütçü İmam’ın torunu olmanın ağırlığını hissetmeye başladığını anlatan Elbistanlı, bu anlamda birçok andaç biriktirdiğini ve dedesine gösterilen saygının kendilerine yansıdığını dile getirdi.

Sütçü İmam’ın gelini Ön Gün Türkkorur da kendisinin birlikte Milli Uğraş neferlerinden Şükrü Mevla’nin torunu olduğuna meni ederek, gelişigüzel ikisi ile dahi kıvanma ettiğini vurguladı.

Dedesi Şükrü Nazik ile Sütçü İmam’ın benzeri zamanda komşu olduğunu anlatan Türkkorur, “Eşimle üstelik ailesiyle bile her ahit çalım duymuşumdur. Dedem Şükrü Mevla, Sütçü İmam ile milli mücadelede düşmanla çarpışmışlar. Sütçü İmam’ın gelini doğmak haddinden fazla iyicene benzeri duygu, kıvanma ediyorum. Aynı kahramanın gelini olmanın sorumluluğu bile var. Her hareketinize dikkat etmeniz geçişsiz.” ifadelerini kullandı.

Maraş Milli Mücadelesi

Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi (KSÜ) Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Bölümü Başkanı Doç. Dr. Cengiz Şavkılı da Fransız askerlerinin hamamdan çıkan Türk kadınlarının peçesini açmaya girişim etmesi sonucu Sütçü İmam’ın silahını ateşlemesiyle Maraş Milli Mücadelesi’nin başladığını hatırlattı.

Yaşanan olayda Türk kadınının peçesine uzanan elin Sütçü İmam yoluyla kırıldığını vurgulayan Şavkılı, daha sonra Ermenilerin Sütçü İmam’ın peşine düştüğünü ancak bulamadıklarını aktardı.

Sütçü İmam hadisesinin Maraş Milli Mücadelesi’nde yüce bire bir direnişin başladığı aktarılma olduğunu nâkil Şavkılı, şunları söyledi:

“31 Ilk Teşrin 1919 tarihinde Sütçü İmam, işgalci Fransız ve Ermeni saldırganlara karşı Türk’ün sıhhat ve şerefine uzanan kalıntı elleri kırmış, Milli Uğraş’nin önce kurşununu atarak bu mübarek mücadelenin fitilini ateşlemiştir. Sütçü İmam’ın attığı evvel kurşun Maraş’ta 72 zaman sürecek olan ayrımsız mücadeleyi başlatırken, Maraş halkı kadını, erkeği, genci, yaşlısıyla tek bir kalpgâh olmuştur. Sütçü İmam olayı tıpkısı zamanda Maraşlıların kemikleşmiş cesaretinin, yiğitliğinin yer seçkin şekilde ortaya konulduğu gündür. Maraş halkının bu cesareti, Sütçü İmam’ın şahsında cilve etmiştir. Nice yiğitler Sütçü İmam’ın açtığı bu yoldan şerif benzeri mücadeleye girişmek üzere meydanlara çıkmışlar, Fransız ve Ermenilere alın ‘Maraş bize oyuntu olmadan düşmana gülizar olmaz’ parolasıyla amansız aynı savaşa girişmişlerdir.”

Sütçü İmam olayının, İstiklal Mücadelesi’nde büyük benzeri devletin yüksek cebe gücüne cebin, büyük imkansızlıklar zarfında varını yoğunu, canını, kanını ve seçkin şeyini hürriyet ve istiklal yolunda gözünü kırpmadan veren tıpkı halkın klan yazdığı aynı günün habercisi olduğuna meni fail Şavkılı, o dönem kamu insanlığı hayrete düşürecek aynı varlık mücadelesine girişildiğinin altını çizdi.

Şavkılı, Sütçü İmam’ın atılganlık ve kahramanlığın misilsiz benzeri timsali olduğunu vurgulayarak, “Sütçü İmam, attığı önceki kurşunla zalime alın mazlumun beraberinde durmuş, onun bu hareketi yalnız Maraşlılara değil birlik mazlum milletlere düş kaynağı olmuştur. Hiç endişe bulunmayan ki, binlerce yıllık ecdadımızın namusunu esirgeyici, zalime karşı ‘dur’ diyen Sütçü İmam’ın ruhu, günümüzde dahi hepimize çırağ tutacaktır.” ifadelerini kullandı.

Share: