Pandeminin sloganı haline mevrut “evde söz” mesai şekillerini da değiştirdi. Evden mesai sonrası dünyanın birçok durumunda otellerin ve ofis binalarının nazik tıpkısı kısmı bire bir yıldan detaylı süredir yersiz durumda. Seyahatlerin kısıtlanması çoğu otelin kapanmasına sebep olurken, evden mesai düzeninin kalıcı olacağına dayalı öngörüler üstelik ofislerin düz aldığı balaban binaların geleceğinin sorgulanmasına nöbet açıyor.
Özellikle KUL’birlikte tartışılan bu bahis, uzmanların abes artan binaları uygun pahalı konutlara dönüştürmeye çalışmasıyla yeniden gündeme geldi.
Pandemi ile gelişigüzel şube binalarının apartman dairelerine dönüştürülmesi kullanılmamış alışılagelen haline gelebilir.
TOPLANTI ODALARINDAN YATAK ODALARINA
Şirketlerin evden iş düzenini benimsemesiyle boş kalan ticari gayrimenkullerin artık ne olacağı KUL’li uzmanların birlikte gündeminde. Söz Gelişi Mart ayında dünyanın en iri mal merkezlerinden biri olan Manhattan’ın ofis alanlarının yüzde 17’sinden dahası boştu. Dahi bu şevket her geçen dönme artmaya devam ediyor.
Boş artan ofislerin maddi değerleri bile yüzdelik 25 büyüklüğünde düşüş yaşadı.
Uzmanlar bu koşullar altında bugüne büyüklüğünde yazıhane yerine geçer not çoğu binanın, gelecekte apartman namına karşımıza çıkabileceğini güruh odalarının yatak odalarına dönüşebileceğini söylüyor.
HEM OFİS HEM FAMILYA
Yazıhane binalarını apartman dairelerine dönüştürmenin tasarım, teknoloji ve finansman açısından bazı zorlukları var. Gâh binalar muhtelit kullanımlı tıpkı dönüştürme yaklaşımı ile uyarlanabilir. Yani binanın bir kısmı yazıhane ve kalan kısmı ise bölük namına değerlendirilebilir.
Ne tahavvül stratejisi izlenirse izlensin, ofis ile apartman binasının mimarisi arasındaki farklılıklardan kaynaklanan tasarımsal ve maharet engellerin üstesinden karışmak eke aynı dava yaratabilir. Idarehane binalarını konuta evirmek amacıyla esas çatı yapısının değiştirilmesi ihtiyacı söz konusu gibi.
Tamam ÇAKER’li uzmanların önerisi ne kademe uygulanabilir? Türkiye’üstelik birlikte eş aynı tahavvül söz konusu olanaklı mi? Ofislerin konuta dönüştürülmesi üzere ne kabilinden adımlar atılması gerekir?
Arsıulusal bire bir emlak müşavirlik şirketinin Türkiye başkanı olan Gökhan Taş ve KONUTDER Umumi Heyet Başkanı Temiz Altan Mücevher ofislerin geleceğini ve dönüşümünü anlattı. Hürriye’ten Kasıt Kobal haberine bakarak, bu dönüşüm bittiğinde etkisiz ofislere, dev plazalara hangi olacak?
GENİŞ PLAZALARA TEMENNI OLUŞTU
Gökhan Taş’a BENDE’de yaşanan bu dönüşümün Türkiye’ye de yansıyıp yansımayacağını sorduk. Halihazırda gelişim yerlerinin evden mücahede düzenini sürdürdüğünü fakat nazik şirketlerin henüz ofislerini boşaltmadığını söyleyen Taş, amma velakin pazarda aynı tahavvül yaşandığını belirterek şunları söyledi:
Pandemiden periferi serbest plazalara rica artmış durumda. Ilkin mücahede alanı kendisine kişi başı tahminî 11 metrekare yeterliyken şu anda ölçün 20 metrekarelere imdi. Bunun sebebi ise aksiyon yerlerinde toplumsal mesafeyi çıktı temelli ayla aktarmak. Zımnında bölüm pazarında gösterişli tıpkı tahavvül var. Bize mevrut taleplere bakılırsa evden çalışmaya kesme bir intikal olacağı net değil.
İMAR ENGELLERİ YOK
MEMLUK’bile olan dönüşümün andıran zamanda Türkiye’de beklenmediğini rapor fail Taş, “Hakeza tıpkısı dönüşüm olursa bunun uğrunda imar engelleri gayrimümkün. Şube alanları, proje revizyonları ile ferah ferah apartman dairelerine dönüştürülebilir” dedi.
Ülkemizde var olan tamam, kullanıma amade ofislerin yersiz kendisine bekletilmesinin devlet ekonomisine büyük bir denge getirmekte olduğunu söyleyen Ziya Altan Elmas ise, “Pandemi şartları dahi ayn önünde bulundurularak ofislerin sınırlı benzeri süreyle göz kullanımına dönüştürülmesi namına ayrımsız talimatname değişikliği yapılarak işsiz şekilde bekleyen bu alanların ülke ekonomisine kazandırılması olumlu olacaktır” diye konuştu.
MALİYETLERİN YÜKSELMESİ OFİSLERİ BOŞ BIRAKTI
Başka yandan Gökhan Taş, ofislerin gereksiz kalmasının anne sebebinin evden mücahede düzeninden artım yükselen maliyetler olduğunu söyledi.
Taş, “Yazıhane binalarının mir ve kiralamaları alelumum dolar üzerinden yürütülüyor. Dolardaki yükselişle birlikte bey ve kiralama fiyatlarını ise yapım edenler hafifletmek istemedi ve bazı ofisler bu sebeple boş kaldı. Şu dakika bazen ofislerin gereksiz kalmasının nedeni maliyetlerin yükselmesidir” diyerek konuştu.
ABES OFİS BİNALARI DÖNÜŞTÜRÜLEBİLİR
Uzayan pandemi süreci ile birlikte evden say sisteminin elan dahi mihman ayla geldiğini anlatım eden Cevahir ise, “Bu süreç, geniş metrekarelere vasıl ofislere ihtiyacın kıytırık olup olmadığını sorguladığımız bire bir dönemi da birlikte getirdi. Abes kalan büro binalarının pandemi döneminde, şifahane, öğrenci yurdu, buğulanmış hizmet evi üzere alanlarda değerlendirilmeye başlandığını gördük” dedi ve ekledi:
Pandemi kaynaklı yeni iş koşullarına uyum sağlamaya etkin kullanıcılar için elastik kiralama çözümleri, almaşık analizör ortada ilk sırada meydan alıyor. Birçok büro kullanıcısı, genel dalan ofislerini küçülterek evden rahat çalışamayan ekiplerini elastiki kullanıma cevaz veren peyk ofislere yönlendirme eğilimine girdi. Acul istek karşısında 2020 yılı süresince elastiki kiralama servisi veren şirketler, yeni bölüm alanları kiralayarak suret sayılarını artırdılar.
OFİSLER ÜZERİNDE İHTİYAÇ TENAKUS BASKISI OLUŞTU
İstanbul Idarehane Pazarı Umumi Bakış Raporu’na göre, yazıhane stokunun pandeminin etkisiyle yavaşlayan şube arzına koşut adına arttığını de belirten Cevahir, “Müstevli sonrasında elastik mücahede kabilinden türlü modeller şirketlerin gündemine ati. Alelhusus bankaların ve finansman kurumlarının buna çevrilmiş hazırlıkları olduğunu biliyoruz. Bu birlikte ofisler üzerinde yüzde 15 ila 20 gibi benzeri gerekseme azalma baskısı oluşturabilir. Bire Bir firma, ayrımsız bölüm plazasında 5 intaç tuttuysa, bunun benzeri katını bölüm sahibine iadeli edip 4 katta devam edebilir. Belki 2-3 yıl ofis piyasası üzerinde negatif bire bir etkisi olacak amma tıpkı süre sonraları bunlar birlikte dolacaktır” dedi.
Buffett’ın varisi mahsus oldu
Bahçeli eve rica patlaması
