TGDF, yaptığı açıklamayla Türkiye İstatistik Kurumu aracılığıyla açıklanan aut tecim verileri baz alınarak hazırlanan TGDF Sayısal Bilgelik Paneli verilerini paylaştı.

01 ile 23 fasılları arasındaki bilcümle GTIP kalemleri ile 29. ve 35. fasıllardan seçili ürünlerin dahil edildiği hesaplamalara göre, 2022 yılının önceki yarısında sektörün dış tecim dahası esbak yılın tıpkı dönemine nazaran yüzdelik 22,1 düştü.

Özel Tecim Sistemi (ÖTS) çerçevesinde yayınlanan aut tecim verilerine bakarak 2022 yılının önce 6 ayında ihracat, esbak yılın tıpkısı dönemine bakarak yüzde 19,5 artarak 12,15 bilyon dolara, dış alım yüzde 31,3 artarak 10,41 milyar dolara ulaştı.

İhracatın 2022 yılının önce 6 ayını esbak yıla nazaran yüzdelik 19,5 artışla geçirmesi göz açısından müspet değerlendirilirken, ithalattaki artış hızının bu oranı berrak şekilde geçmiş olması üstelik dikkati çekti.

Haziran 2022’de, geçmiş yılın bire bir ayına göre yüzde 14 kalan maaş dış satım değeri 2,14 bilyon dolar namına gerçekleşirken, dış alım yüzde 51,2’lik ayrımsız artışla 1,79 milyar dolar oldu.

Aut tecim fazlası, geçtiğimiz yılın gerisinde kaldı

2022 yılının önce 6 ayında aut ticaret fazlası geçmiş yılın tıpkısı dönemine göre yüzde 22,12 düşüşle, 1,74 bilyon dolar namına gerçekleşti.

Çağ yıl genelindeki net dış satımcı konumunu korumasına karşın, yılında önceki yarısında geçtiğimiz yılki dış ticaret fazlasının gerisinde kaldı. Yılın önce aylarında aut tecim fazlasındaki artış, önceki yıla nazaran yüzdelik 50 seviyesindeydi.

Mart ayında bu ihtişam yüzde 101,5’e ulaştı. Ancak april, mayıs ve hele haziran aylarındaki erdemli maaş ithalat rakamları, mayıs ayında aylık bazda aut ticaret açığı verilmesi, dış ticaret fazlasını aşağıya çekti.

Ünite dış satım değeri 2022 yılının önce 6 ayında önceki yılın tıpkısı dönemine bakarak yüzde 9 artarak 1,162 dolar/titrem kendisine gerçekleşti. İthalat ünite değeri ise önceki yıla bakarak yüzde 12,1 artışla 689 dolar/ton’a yükseldi.

Dış ticarette öne çıkan mahsulat

2022 yılının evvel 6 ayında ihracatta öne sâdır mahsulat sırasıyla un, rafine çiçek yağı ve makarna olurken bu mahsulat toplanmış ihracatın yaklaşık yüzde 13’ünü oluşturdu.

2022 yılının evvel 6 ayında yer çok ithal edilen mahsulat ise sırasıyla buğday, soya ve olmamış çiçek yağı oldu. Bu 3 nişane, toplanmış ithalatın kısaca yüzdelik 35,5’kayınbirader, yani 3’te 1’inden fazlasını oluşturdu.

2022 haziran ayında ihracatta öne çıkan mahsulat musaffa çiçek yağı, buğday unu ve kiraz oldu. bire bir dönemde sunma haddinden fazla ithal edilen mahsulat soya fasulyesi, buğday, ve incelmemiş ayçiçeği yağı oldu.

Bildirme fazla ithal edilen yapıt kalemlerinde Rusya-Ukrayna’nın yeri

Verilere bakarak, ithalatta geçmiş tam saha düz buğdayın bildirme aşkın ithal edildiği evvel 2 ülkenin şu anda savaşta olan Rusya ve Ukrayna olması dikkati çekti. Yılın önce 6 ayındaki buğday ithalatında bu 2 ülkenin payı yüzde 90’ın üzerinde meydan aldı.

Haziran ayında yapılan 175,3 milyon dolarlık buğday ithalatının 160,7 milyon doları, yani yüzdelik 91,7’si Rusya’dan geldi. İthalatta 3. sırada vadi alan ham günâşık yağında de ilk 2 sırada Rusya ve Ukrayna yer aldı.

Yılın önceki 6 ayındaki olmamış gündöndü ithalatında bu 2 ülkenin payı yüzde 97,4 oldu.

Türkiye’nin ithalatında ilk 3 sırada düz düz 2 üründe, ithalatın çok şişman ayrımsız bölümü şu anda cenk halinde olan Rusya ve Ukrayna’dan yapıldı. Geçtiğimiz günlerde Türkiye’nin önderliğinde, Rusya ve Ukrayna arasında imzalanan hububat koridoru anlaşmasının bu rakamları kuşkusuz etkileyeceği ilerleyen aylarda belli olacak.

Bildirme haddinden fazla ihracat eden sektörler

2022 yılı önceki 6 ayına ait aut tecim verileri sektörlere göre incelendiğinde 1.196 milyon dolarla şeker hastalığı ve şekerli mamuller, 1.043 milyon dolarla bitkisel yağ, 981 milyon dolarla yaş yemiş, 938 milyon dolarla kaba kabuklu meyveler ve 734 milyon dolarla balıkçılık-akarsu ürünleri sektörleri sunu çok ihracat işleyen sektörler olarak sıralandı. Toplam ihracatın yüzde 40,3’ü bu 5 bölüm yoluyla gerçekleştirildi.

2022 yılı ilk 6 ayında hayvan yemi, bitkisel yağ, un, kakao-çikolata ile şeker hastalığı ve içimli mamuller sektörleri ise genişlik çokça ithalat yapan sektörler adına sıralandı.

Mecmu ithalatın yüzde 72,7’si, neredeyse 4’te 3’ü bu 5 fasıl aracılığıyla gerçekleştirildi. Bu oranın yüksek olması ve önceki dönemlere bakarak artması, ithalatın biraz sektörde yoğunlaştığını gösterdi.

Tek başına hayvan yemi sektörü, 2022 yılının geçmiş 6 ayında 3,191 milyon dolar hacim ile toplam ithalatın yüzdelik 30,7’sini, yani neredeyse 3’te 1’ini oluşturdu.

Nebati yağ sektörü, 2021 yılında 3 bilyon doları aşan ithalat ile bütün ithalatın yüzde 17,9’unu oluşturmuştu. 2022 yılının evvel yarısında üstelik 1,984 milyon dolar ile toplam ithalatın yine yüzde 19,1’kayınbirader oluşturdu.

Dış ticarette öne çıkan ülkeler

2022 yılının önceki 6 ayına ilgili dış ticaret verileri ülkeler bazında incelendiğinde en çokça ihracat yapılan 5 talih 1,723 milyon dolarla Irak, 817 milyon dolarla Almanya, 725 milyon dolarla ÇAKER, 692 milyon dolarla Rusya ve 381 milyon dolarla İtalya oldu. Bu 5 ülkeye yapılan ihracat, hep ihracatın yüzdelik 35,7’sini oluşturdu.

Ülkelere göre en haddinden fazla ihraç edilen ürünler Irak için dondurulmuş tavuk hitit, un, domates salçası, Almanya için fındık içi, ambalajlanmış fındık, kiraz, BENDE amacıyla sakızlı jöleli şekerler, elma suyu ve soya oldu.

Talih bazında dış alım verileri incelendiğinde, 2022 yılının ilk 6 ayında yer çok dış alım yapılan ülkeler Rusya, Brezilya, Ukrayna, Malezya ve KÖLE oldu. Bu 5 ülkeden yapılan dış alım, mecmu ithalatın yüzdelik 58,9’unu oluşturdu.

Türkiye’nin sunu çok dış alım yaptığı geçmiş 3 ülkeden ikisinin, şu anda savaşta olan Rusya ve Ukrayna olması, bire bir zamanda Rusya’nın tamam ithalattaki payının yüzde 28’e andıran olması dikkati çekti.

Rusya ve Ukrayna’dan yapılan ithalat ise hep ithalatın yüzde 37,8’kayınbirader oluşturdu.

İthalatta öne sâdır ürünler Rusya amacıyla buğday, idmansız ayçiçeği yağı ve dane akdarı; Brezilya üzere soya fasulyesi, kıraathane ve buğday, Ukrayna üzere buğday, kuş yemi darı ve gündöndü ve oldu.

Türkiye sigorta sektörünün büyüklüğü 400 milyar TL’yi aştı

 

KÖLE’de dış tecim açığı 6 ayın dibinde

 

Kimya sektöründen 7 ayda 19,7 bilyon dolarlık dış satım