Cumartesi günü İstanbul Sanayi Odası’ndaki (İSO) toplantıda, Minval Bankası Başkanı Akan Yıldız Kavcıoğlu ile İSO Sedir üyeleri ortada yaşanan ‘pahalı güven’ tartışmasının yankıları sürerken Bankacılık Aranjman ve Bakı Kurumu’nun (BDDK) açıkladığı veriler, TL cinsi ticari kredilerin yüzde 30’unun döviz borcunu kapatmaya gittiğini gösteriyor. Konuyla ilişkin, Şebnem Turhan’ın Dünya’daki haberi şöyle: 

Eşkal Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu ile İstanbul Sanayi Odası Sedir üyeleri arasında yaşanan krediye ulaşılamaması üzerinden çıkan ağız dalaşı TL cinsi ticari kredilerin nereye kullanıldığına yönelik sorunu baştan alevlendirdi. Bankacılık sektörü kaynakları efdal enflasyon ve kurdaki hareketler dolayısıyla kredilerin büyük aynı bölümünün pres sermayesi ihtiyacına yönlendirildiğine ilgi çekerken Bankacılık Aranjman ve Fal Kurumu (BDDK) verileri ayrımsız kısmı ile de döviz kredisi borçlarının kapatıldığına işaret ediyor. BDDK haftalık verilerinden yapılan hesaba bakarak rastgele 100 teklik TL cinsi ticari kredinin yaklaşık 30 lirası döviz kredisi borcuna muktebes durumda.

Bankacılık sektörü kaynakları yüzdelik 14 siyasa faizi uygulanırken döviz kurları ve yüzdelik 80’e müstenit enflasyonun ticari işletmeleri mali varlıklarını korumaya yönlendiriyor.

TL cinsi ticari itimat faizleri üstelik haziranda artan makroihtiyati önlemler öncesine büyüklüğünde yüzde 20’ler seviyesinde seyrediyordu. Bu birlikte ticari işletmelere TL cinsi krediyi huzursuz maliyetle alma imkanı tanıyordu. Kaynaklar bu kaput itimat imkanının üstelik döviz yükümlülüğünü azaltmak ve kırat dalgalanmalarına karşı daha sağlam durabilmeye yönlendirildiğine dikkat çekti.

Nema yüzde 20’nin altındayken cesaret kullanımı hızlandı

Bankacılık Aranjman ve Denetleme Kurumu verilerine göre yılbaşından bu yana TL ticari krediler 851.8 milyar liralık arttı. 31 Boşluk 2021 itibariyle bankacılık sektörünün TL cinsi ticari kredi büyüklüğü 1 trilyon 846 milyar 763 milyon teklik seviyesindeydi. 22 Temmuz itibariyle nominal yüzde 46,1’lik artışla TL cinsi ticari kredilerin büyüklüğü 2 trilyon 698 milyar 605 milyon liraya yükseldi. yılbaşında haftalık TL ticari cesaret hacmindeki artım ortalama 14 milyar liralık seviyesinde olurken şubat ayı ile alay malay artma hızlandı.

Karı ayında Gestalt Bankası verilerine bakarak ortalama yüzde 25-26 seviyesinde olan TL cinsi ticari yüreklilik faizleri şubat ile alay malay düşüşe geçti ve martın önce haftasında yüzdelik 20’nin de altına geriledi. Bu dönemde haftalık TL cinsi ticari güven büyümesi 40 milyar liranın üstüne geldi. Mayıs ayında dahi TL cinsi ticari emniyet faizleri yönünü fevk çevirse birlikte yüzde .. geçen enflasyona rağmen yüzdelik 21-24 seviyelerinde kaldı. Ve ticari işletmeler faziletkâr enflasyonda TL ticari itimat faizlerinin bağan maliyetinden yararlandı. Mayıs ve haziranda 40 milyar dolardan henüz efdal haftalık artışlar birlikte yaşandı ve BDDK ile Tarz Bankası’nın makroihtiyati önlemlerle getirdiği parasal sıkılaştırma hem TL cinsi ticari güven faizlerini yüzde 30’a akla yatkın hareketlendirdi hem birlikte haftalık artışları yeniden 20 milyar liranın altına çekti. 22 Orak Ayı itibariyle TL cinsi ticari yüreklilik faizleri kurumsal yüreklilik kartları aut yüzdelik 31,33 ile serencam 3.5 yılın zirvesinde bulunuyor.

Yılbaşından bu yana şirketlerin döviz kredisi borcu geriliyor

Aynı dönemde BDDK verilerine göre hukuksal kişilerin döviz kredisi borcu ise geriledi. Yılbaşından bu yana döviz kredilerindeki düşüş 14.5 bilyon doları olurken özellikle TL ticari kredilerin faziletkâr hacimli arttığı mayısta döviz kredisi borçlarının yer çabuk azaldığı ahit oldu. 31 Çatlak 2021 itibariyle hukuksal kişilerin döviz kredisi borcu 156 milyar 607 milyon dolar seviyesindeydi.

TL ticar yüreklilik faizi bağan iken döviz kredisi borcu elan çok azaldı

22 Temmuz itibariyle bu ölçü 142 bilyon 111 milyon dolara indi. Yani 14 bilyon 496 milyon dolarlık tenakus yaşandı. Döviz kredilerini ödemeyi ve karışan olamadıkları yüksek para şişkinliği içinde düzey riskini azaltmayı hedefleyen hukuksal kişilerin döviz kredisinde dünün dolar/TL kuruna göre tahminî 260 milyar lira bir düşüş yaşandı.

TL cinsi ticari kredilerde bire bir dönemde yaşanan 851 bilyon 842 milyon liralık çoğalma ayn önüne alındığında kabaca TL cinsi ticari kredilerin yüzdelik 30,5’inin döviz kredilerinin kavrayışsız ödemesinde kullanıldığı söylenebilir.

Hele TL cinsi ticari cesaret faizinin düşük ve TL cinsi ticari kredinin haftalık kullanımının oldukça efdal olduğu april ve mayıs aylarında tüzel kişilerin döviz kredisindeki haftalık tenakus da faziletli seyretti. TL cinsi ticari kredinin benzeri haftada 61.8 milyar teklik arttığı 29 April haftasında döviz kredilerinde da 2.2 milyar dolarlık düşüş görüldü.

Başlıca seksiyon yurtdışı borcunu bile yama çabasında

Biçim Bankası verileri para dışı hususi sektörün yurtdışı yüreklilik borçlarında bile tenakus olduğunu ortaya koyuyor. Mayıs itibariyle finans dışı özel sektörün yurtdışından sağladığı bütün kredi borcu 904 milyon 122 bin dolar geriledi. Ve Mabeyin 2021’deki 98 bilyon 165 milyon 843 bin dolar seviyesinden 97 bilyon 261 milyon 720 bin dolara indi. Düşüş ise tafsilatlı vadeli yüreklilik borcundaki 1 bilyon 40 milyon 316 bin dolarlık azalmadan kaynaklandı. Mal dışı özel sektörün yurtdışından sağladığı güdük vadeli emniyet borcu mayıs itibariyle yılsonuna göre 136 milyon 194 bin dolar yükseldi.

Ticari kredide almanak kırat etkisinden arındırılmış tahaccüm yüzde 30

Makroihtiyati önlemler ticari kredilerde artma hızının bile yavaşlamasına sebep oluyor. Ticari kredilerde seviye etkisinden arındırılmış almanak nema yüzde 30’a indi. Hep emniyet artma hızı ise gine kur etkisinden arındırılmış almanak adına yüzdelik 32,8 adına hesaplandı. 13 haftalık kur etkisinden arındırılmış ve yıllıklandırılmış ticari yüreklilik çoğalma hızı ise yüzde 28,5’e indi. Toplam cesaret artma hızı üstelik 13 haftalık seviye etkisinden arındırılmış adına yüzde 37,73’e düştü.

TL cinsi ticari güven faizi % 31,33 seviyesinde

Hat Bankası verilerine bakarak TL cinsi ticari güven faizleri 22 Temmuz haftasında yüzde 31,33 ile Son Teşrin 2018’den bu yana görülen sunu faziletkâr seviyesine çıktı. Haziranın ikinci haftasıyla gelişigüzel hızlanan TL cinsi ticari kredi faizlerindeki artım sürerken yüzde 14’te 7 aydır çakılı bırakılan siyasa faizi ayn önüne alındığında aradaki çalma açılmaya bitmeme ediyor. Bankacılık sektörü kaynakları itimat faizleri ile yöntem faizi arasındaki makasın bu kadar detaylı müddet ve bu büyüklüğünde açıldığı ayrıksı bir periyot olmadığına bile ilgi çekti.

Kavcıoğlu’nun ‘stokçuluk’ ithamına hareket dünyasından tepkiler sürüyor

 

Ticari krediler yüzde 46 arttı

 

İSO toplantısında Bahçıvan ile Kavcıoğlu ortada tevettür yükseldi