Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), Nisan 2021 İnşaat Sektörü Analizi Raporu’nu yayınladı. “Salgında Eş Hastalık; Iktisat” başlıklı analizde, global ve millî iktisat ile yapım sektörüne ilişik veriler şümullü biçimde değerlendirildi.

Mal fiyatları ve döviz kurlarında yaşanan yükseliş ile gelişigüzel sektörde girdi maliyetlerinde görülen erdemli artışların ciddi sorun olmayı sürdürdüğüne değinilen raporda, TÜİK İnşaat Maliyet Endeksi’nin almanak bazda Aile’ta %27,8 ve Gücük Ay’ta üstelik %27,6 arttığına ilgi çekildi. İnşaat sektöründe piyasa şartlarındaki hızlı değişim, kurdaki dalgalanmalar, salgın ve salgın tedbirleri zımnında say koşullarının değişmesi, iş programlarındaki aksamalar zımnında aheste mali ve operasyonel mesail yaşandığı anlatılan raporda, “Bu sorunlar devamında sektörün haddinden fazla sayıda zir sektörle ilişkisi kapsamında ekonominin genelinde nakit ihtiyacını artırarak gücük vadede mefret akça akışı sorunlarına etmen olmaktadır” denildi.

Denk farkı ödemesi ihtiyacı artarak devam ediyor
Kâin tabloda, kamu projelerindeki maliyet artışlarının karşılanabilmesini teminen firmalara bedel farkı ödemesi veya şarta merbut sıfır iptal hakkının tanınmasını içeren bir düzenleme ihtiyacının artarak devam ettiği vurgulanırken, “Antrparantez sonuç olarak, sektörün üzerindeki finansman yükünün hafifletilmesi üstüne bire bir evolüsyon beklenirken ön kesinti ve KDV tevkifat oranlarında yapılan artışlar firmalar üzerindeki baskıyı artırmıştır. Bu kapsamda çağ üzerindeki rüşvet yükünün azaltılması iri ehemmiyet taşımaktadır. söz konusu mesail paralelinde finansman/nakit akışı sıkıntısı içerisinde küsurat sektörde borçluluk oranlarında çoğalma dahi sürmektedir. Teşrinievvel 2019’dahi başlayan ve nazik şirketlerin bankalara güven borçlarının baştan yapılandırılmasını içeren süreçte, yapılandırma 2020 yılında 25 bilyon TL büyüklüğüne ulaşmıştır. Mevcut tabloda inşaat sektörünün budaklı kredilerde başı çektiği izlenmektedir. Bankacılık Düzenleme ve Fal Kurumu (BDDK) verilerine bakarak; Familya 2021 itibarıyla inşaat sektöründe geçer not nakdi cesaret toplamı bir yılda %20’den çok artarak 300 milyar TL’ye kazanmış, tıpkı dönemde tahsili gecikmiş yüreklilik oranı ise %9 adına kaydedilmiştir” ifadelerine vadi verildi.

Maliyetlerdeki artma, basamak fiyatlarını artırdı
Raporda, sabık sene basamak fiyatlarında başlayan artışın, yapım maliyetlerinde izlenen yükseliş paralelinde devam ettiği vurgulandı. Merkez Bankası eliyle kalite etkisinden arındırılmış karşılık değişimlerini izlemek için hesaplanan Bölük Bedel Endeksi’nin (KFE) Karı ayında maaş bazda %1,8, almanak bazda bile saymaca namına %30,4 artış kaydettiği hatırlatılan raporda, şöyle bitmeme edildi: “2011 yılı esasen bu yana açıklayan indeks selen setinde böylecene sunu acul almanak yükseliş yaşanmıştır. KFE hakikat yerine Familya’ta %13,5 ve serencam adına Gücük Ay’ta %13,1 oranında artmıştır. Global gayrimenkul ajansı Knight Frank’mağara Global Basamak Eşit Endeksi’hangi göre; Türkiye, ev fiyatlarında yıllık nominal artışta 56 mutluluk beyninde önceki tam yer almıştır. “Markalı basamak” olarak de adlandırılanlar için açıklanan REIDIN-GYODER Yeni Göz Fiyat Endeksi’nde hane fiyatları Şubat ayında maaş %0,2 ve yıllık %6,2 artma kaydetmiştir.”

Düşük faizli güven kampanyaları yapılmalı
Hane satışlarında Mart kocaoğlan verileri aylık artışla gelişigüzel almanak bazda dahi kısmi artışı (111 bin 241 hane ile %2,4 artma) ortaya koymuştur. amma velakin yılın önceki çeyreğinde geçen yılın tıpkı dönemine kıyasla satışlarda %22,9 düşüş görülmüştür. Yabancılara yapılan göz satışları ise Mart’ta 4 bin 248’e yükselmiştir. İlk ahali ev satışlarının toplamdan aldığı nasip %30-31 bandına büyüklüğünde düşmüş, 2020 yılı yaz dönemi %60’a yakın tutulu mir oranı birlikte %15-20 aralığına gerilemiştir. Bu çerçevede hele evvel umum hane satışlarına yönelik bağan faizli mütemmim kredisi kampanyalarının hayata geçirilmesinin sektörün desteklenmesi açısından büyük olduğu belirtilmektedir.

Üç ayda 3.1 bilyon dolarlık proje
Ticaret Bakanlığı verilerine göre; 2021 yılı Eş-Mart döneminde fasıl, yurtdışında 3,1 milyar MEMLUK Doları tutarında 52 proje üstlenmiştir. Böylecene yurtdışı üstencilik hizmetlerinde bugüne büyüklüğünde üstlenilen proje tutarı 424,5 bilyon BENDE Doları’na ve proje sayısı üstelik 10 bin 725 ’e yükselmiştir. 2020 yılının bire bir döneminde 2 bilyon ESIR Doları tutarında 50 proje üstlenen Türk müteahhitlerinin bu yıla katma değeri elan efdal işlerle başladığı de özen çekmiştir. Geçen yıl önce üç ayda projelerde 41,7 milyon KÖLE Doları olan averaj değer, bu yılın ayrımsız döneminde 59,7 milyon MEMLUK Doları’na yükselmiştir.

Finansman işbirlikleri devrede
Global pazarda küsurat gerekseme kapsamında finansman temini için TMB yerine, Türk Eximbank, bankacılık sektörü, uluslararası çekicilik ve kuruluşlarla andıran işbirliği süresince bulunulmaktadır. Ayrıca Afrika Kalkınma Bankası (AfKB), Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası (EBRD), Asya Kalkınma Bankası ve İslam Kalkınma Bankası üzere haddinden fazla taraflı kalkınma bankaları ve ihracat cesaret kuruluşları ile ilişkileri yükseltmek amacıyla çalışılmaktadır. Üçüncü ülkelerde işbirliğine müteveccih namına de özellikle Japonya ve Güney Kore firmaları ile temaslar sürdürülmektedir.

Yurtdışı projeler Türk müteahhitlerin radarında
Yurtdışı müteahhitlik hizmetleri kapsamında benzeri taraftan Avrasya ve Orta Şark’bile çalışkan olunan anadan görme pazarlar, başka taraftan da özellikle Badiye-altı Afrika gelmek üzere Afrika, Uzak Gün Doğusu ve Latin Amerika ülkeleri yakından izlem edilmektedir. Önümüzdeki dönemde Ortadoğu ve Afrika bölgelerinde 5,4 trilyon BENDE Doları büyüklüğünde eskimemiş projenin hayata geçirilmesi beklentisi sektörün hayat dolu olduğu bu coğrafyada izlenecek alıngan ve proaktif yaklaşımları henüz dahi şanlı hale getirmiştir.

Yurtdışında işgücü artırılıyor
Sektörün yurtdışı projelerinde istihdam edilen ve sayısı yaklaşık 35 bin olarak ifade edilen Türk işgücü sayısının salgının arkası sıra kestirmece 100 bine çıkarılması öncelikli hedeflerden biri olarak belirlenmiştir. Türk işgücü istihdamını isteklendirme amacıyla, yurtdışı müteahhitlik projelerinde istihdam edilen Türk vatandaşlarının yurtdışında elde ettikleri ücret gelirlerinin vergiden istisna tutulması önerisi kapsamında TMB ile Dirimlik İdaresi Başkanlığı bünyesinde mücahede başlatılmıştır. İşçi-çalıştıran uyuşmazlıkları üstüne yaşanan sorunlara hal bildirmek amacıyla ayrımsız yasal düzenlemeye dahi ihtiyaç bulunmaktadır.

İstanbul’üstelik bölük kiraları yüzde 10 arttı

Bölük fiyatlarında yükseliş sürüyor

Hane satışlarında artma