Trafikte motokurye savaşı

İstanbul’üstelik sonuç zamanlarda bildirme çok konuşulan meselelerin başında taksi sorunu gelse da, trafikte karşılaşılan aynı özge yetişkin ülkü ise motokuryelerin artan taban ihlalleri.

Sabahın evvel saatlerinden akşam yarısına büyüklüğünde ocak ve aksiyon yerlerine havale yetiştirmeye etkin motokuryeler, trafik kurallarını hiçe sayarken, gelişigüzel ahit onlarca kazaya da okuntu çıkarıyorlar.

Pandemide sayıları adamakıllı kalan motokuryelerin birçoğu havale yedirmek üzere kaldırım ve yaya yollarını da obstrüksiyon etmeye başladı. Bu durumun genişlik nazik nedeni birlikte “esnaf kurye” adı verilen sistemden kaynaklanıyor.

Motokuryelerin çok birkaç ayrımsız kısmı şirketlerde sigortalı kendisine çalışıyor. Esnaf motokurye sisteminde ise kurye hizmet vereceği şirket ile çapraz anlaşılıp iş sözleşmesi imzalıyor. Fakat e-tecim veya yeme, içme sektöründe bakım veren kuryeler amacıyla bonus sistemi muteber. Ayrımsız kurye ne büyüklüğünde haddinden fazla paket taşırsa, o büyüklüğünde çok kazanıyor. daha çok paket söylemek, imdi kaide ihlali anlamına geliyor.

‘ESNAF KURYE’ MODELİ
Milliyet gazetesinden Kişi İnan’ın haberine göre bordrolu eleman işletmek istemeyen kâh firmalar ise taşeron şirketlerle anlaşıyor. Taşeron şirketle kurye ortada iş sözleşmesi yapılıyor ve kurye kişi sigorta primini ödeyerek erkek şirketi kurmuş oluyor. Bu sistemde kurye, kendi ön kesinti ve vergisini öderken yekpare masrafları birlikte üstlenmiş oluyor. Ferdî firma kuran bazı kuryeler ise sekiz, on kişiden oluşan bire bir bit kurup taşeronun taşeronluğunu yaparak bakım veriyor.

Ancak bu kaotik durumdan en çokça sürücüler muzdarip. Gidiş Geliş kurallarının hiçe sayılmasına neden olan esnaf kurye modeli dolayısıyla birçok kaymakamlık yaşanabiliyor.

Esnaf kurye adı verilen sistemde, ısmarlama sayısı büyüklüğünde prim düz kuryeler tedricen yarışırken, gidiş geliş keşmekeşine neden oluyorlar.

İSTANBUL’DA 50 BİNDEN ÇOK MOTORLU KURYE VAR
Madalyonun sair yüzünde ise adeta dramatik yaşanların durumu geçmiş ağızdan dinlerken, İstanbul Motosikletli Kuryeler Derneği Başkanı Garaz Tomris, megakentte sunu beş altı 50 binden fazla motosikletli kurye olduğunu belirterek, şunları söyledi:

“Bu arkadaşlarımız ağırlıklı kemirmek ve e-ticaret sektöründe bakım veriyor. E-tecim şirketleri ile eve aşındırmak ve besin servisi işleyen şirketler mütezayit rica karşısında önüne gelen herkesi işe almaya başladılar. 50 cc ile kaskı olan cümle sipariş taşımaya başladı. Ancak bu kişilerin birçoğu hangi kask takar, ne akla yatkın ekipman kullanır. Çokları kaldırımdan giderken, çokları üstelik şerit başta olmak amacıyla temas ihlale imza atar. Fakat benzeri üstelik meselenin gayrı boyutu var.

Trafikte kuralları hiçe sayan insanlar çıngı başı, prim usulü çalıştırılıyor. Filhakika sav birlikte primle çalıştırılan motokuryelerde görülüyor. Paket yetiştirme süresi 30-40 zaman ile sınırlı tutuluyor ve ancak bu süreyi geçmeyenler bonus kazanıyorlar. Şirketler tartı almamak amacıyla esnaf kurye dediğimiz modele geçti. Kuryeler Bağkurlu olup kendileri mahsus ayrımsız prim karşılığında hizmet veren esnaf durumundalar. Esnaf kuryeler günde 12 ile 15 saat çalışıyorlar. Baran, kar demeden çalışan bu insanlar aslında birer çağcıl kul haline getirildi. Maaş ortalama 10-12 bin liralık kazansalar de tam masrafları kendilerine ilişkin olan bu kişilerin yoğun terbiye ve denetimlerden geçmesi gerekiyor.”

“ZAMANINDA GÖTÜRMEZSEN KAZANAMAZSIN”
Motosikletli Kuryeler Derneği Mustafa Özdemir ise şunları söyledi:

“Bir Vakitler firmalar beyninde evrak getirip götürürken, demincek 17 yaşından nazik binlerce herif paket servis taşıyor. Esnaf kurye modeli insanları gitgide yarışmaya mecbur bıraktığı kadar kural ihlallerine çağrılık çıkartıyor. Motosiklet süren birçok şuursuz tüvana var. 12-15 saat arasında çalıştırılan insanlara ‘Zamanında götürmezsin kazanamazsın’ dediğinizde canlarını hiçe sayıyorlar.

İşin özü kurye hangi kadar paket taşırsa o kadar servet kazanıyor. Ekipman ve eğitim eksikliğinin yanı sıra denetimler üstelik mahdut. Aylıklı şirket personeli adına çalışanlar 4-5 bin lira, esnaf kuryeler ise 10-12 bin liralık kazanırlar amma kül masrafları kendilerine aittir. Haddizatında masrafları çıktığınızda ellerine artan 5-6 bin liradır. Dahi 13-14 saat çalışmanın karşılığıdır bu miktar. Çarkıt hep olsa, trafik kusur ve kazalarından kuryelerin bağlı olduğu şirkette mesul olacaktı ancak şu zaman tekmil külfet kuryelerde.”

6 bin teklik maaşla motokurye bulamıyorlar

Afganistan’de bildirişim bakanıydı, Almanya’birlikte kurye oldu!

1 milyon kuryenin yüzdelik 90’ı taşıt dışı

Share: