Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB), “Sert Geçecek Kışa Akilane” antetli, “Ilk Teşrin 2021 İnşaat Sektörü Analizi Raporu“nu yayımladı.
Raporda, Türkiye ekonomisinin lokomotifi olan yapım sektöründe atılı yatırımların vabeste da olsa hayata geçmeye başladığına dikkati çekilerek, yatırımların arttığı inşaat sektöründe 8 ayda 300 bin kişiye gelişim kapısı açıldığı belirtildi.
Yılın ikinci çeyreğinde yatırımlarda izlenen nispi iyileşmenin sürmesinin göz için heybetli olduğu tamlanan raporda, sektörde istihdam edilen hayat sayısının 2020’üstelik ortalama 1,5 milyon dolayında iken ağustos ayı bakımından bu sayının 1,8 milyon olduğu kaydedildi.
İnşaat sektörünün, yeni kalem güneş tacı virüs (Kovid-19) salgını kaynaklı düşük baz etkisine rağmen 2021 yılının önce iki çeyreğinde yıllık bazda sırasıyla yüzdelik 3,3 ile yüzdelik 3,1’lik kapalı tahaccüm kaydettiği tabir edilen raporda, sürdürülebilir büyüme amacıyla yapım yatırımlarının hızlanmasına ve yatırımlara ehliyetli yanıt sağlanmasına, kürsü üstünde geçen dönemde öngörülemez düzeyde artan girdi maliyetlerinin yarattığı baskının ve kazanç yükünün azaltılmasına ihtiyaç duyulduğuna belen edildi.
Raporda, bu yılın önce iki çeyreğinde Türkiye’de bütün yatırımların, sırasıyla yüzde 12,4 ve yüzdelik 20,3 arttığı kaydedilerek, “İnşaat yatırımları, yılın geçmiş çeyreğinde yüzde 3,4 gerilemiş, ikinci çeyrek altın dönemde dahi elden yüzdelik 12,2 artmıştır. Yordam kazanan telkih çalışmaları sonucunda ekonomide kısıtlamaların kalkmaya başlamasıyla, atılmış yatırımların birlikte yine gündeme alınmaya başladığı görülmektedir.” ifadeleri kullanıldı.
“Eşit farkı ve tasfiye hakkı ivedilikle hayata geçmeli”
Salgın süresince emtia fiyatlarındaki yükseliş ile girdi maliyetlerinin dünya genelinde arttığına, iç iktisadi gelişmeler paralelinde döviz kurlarında yaşanan artıştan kaynaklı yerine de Türk yapım sektörü üzere sorunun ağırlaştığına dikkati çekilen raporda, şu değerlendirmelerde bulunuldu:
“Enfrastrüktür ve üstyapı inşaatlarında mergup polat, çimento, bakır, pencere, alüminyum, PVC, tesisat ve canlılık malzemeleri gibi ürünlerin fiyatlarında yaşanan yüksek artışlar mikro zarfında üstencilik kesimini işlerini sürdüremez arkaç getirmiştir. TMB’nin bu konudaki görüşü, yapıt fiyatlarının başıboş rekabet kuralları, çevre şartları çerçevesinde oluşması gerektiği, buna kapalı adına dahi amme projelerinde çalıştıran amme kurumları yoluyla yüklenici firmalara ilave bedel farkı ödenmesi ve koşulsuz tasfiye ve devir hakkı tanınması ihtiyacı bulunduğudur. Bu doğrultuda, TMB tarafından hazırlanan ayrımsız aranjman taslağı Hazne ve Maliye Bakanlığı ile Amme İhale Kurumuna sunulmuş olup, düzenlemenin ivedilikle hayata geçirilmesi amacıyla girişimler sürdürülmektedir.”
Raporda, Tecim Bakanlığının sonuç verilerine göre, Türk müteahhitlerin yılın az dışında 9 ayında üstlendiği 167 kullanılmamış projenin bütün tutarının 17,7 milyar dolar olduğu belirtildi.
Böylelikle sene sonu için ortaya konan 20 bilyon dolarlık hedefe ulaşılmasının beklenildiği, mutedil vadede bu tutarın 50 bilyon dolar seviyesine çekilmesinin amaçlandığına belen edilen raporda, yer yağı fiyatlarının seyrinin sektörün mahdut dışı faaliyetlerini etkileyeceği anlatım edildi.
Raporda, son iki yılın genişlik efdal seviyelerinde olan petrol fiyatlarının, petrol üreticisi ve ihracatçısı bölge ülkelerinde hayatiyetli olan Türk müteahhitleri için kullanılmamış yatırımlar amacıyla gizil yaratabileceği rapor edildi.
“Uluslararası pazarda riskler sürüyor”
Salgının ve ortaya çıkan mutasyonlarının projelerde vuzuhsuzluk yarattığı vurgulanan raporda, ümranlı talih tarz bankalarının ürem politikalarında atacağı sıkılaşma adımlarıyla proje finansmanı konusundaki zorlukların artmasının beklendiği bildirildi.
Raporda, TMB’nin, ev dışı üstencilik hizmetlerinde Türk gelişim gücü sayısının artırılmasına yönelik çalışmalarını hızlandırdığına işaret edilerek, hele daraç dışında istihdam edilen hareket gücüne müteveccih dirimsel vergisi muafiyeti talebinin ivedilikle karşılanmasının önem taşıdığı kaydedildi.
TMB’nin “Türk müteahhitliği” kavramının temaşa kabiliyeti bildirme erdemli kuruluşu yerine Ticaret Bakanlığı ile kuma bir akreditasyon sistemi kurulmasına talip olduğu tamlanan raporda, şu ifadeler kullanıldı:
“Kamu-özel sektör aksiyon birliğiyle üstencilik firmalarını mali, teknik ve performansa dayalı nesnel kriterler ve standartlar çerçevesinde sınıflandıracak tıpkı ‘Akreditasyon Sistemi’ önerilmektedir. Mahdut içinde ise tıpkı süredir finansman ve akçe akışı sıkıntısı süresince kalan sektörde borçluluk oranları erdemli seyretmektedir. Bankacılık Düzenleme ve Bakı Kurumunun verilerine göre ağustos itibarıyla, inşaat sektöründe geçer not nakdi emniyet toplamı 341,9 milyar teklik olup, benzeri dönemde takipteki kredi oranı yüzdelik 8,5 olarak kaydedilmiştir. konut kredisi faizlerinin faziletkâr düzeylerde seyretmesinin etkisiyle toplanmış satışlar zarfında tutulu satışlardaki göçük hele öne çıkmaktadır. İpotekli satışlardaki gerilemede emlak kredisi faiz oranı etkiliyken bu konuda ‘psikolojik sınır’ olan yüzde 1 seviyesi çoktan aşılmıştır. Konut alanında yeni inşaatların tamamlanarak kullanıma sunulmasına karşın yığılım tahaccüm hızında bire bir hacim yavaşlama izlenmiştir. Türkiye’dahi şu dakika kestirmece 1,5 milyonluk basamak stoku bulunduğu hesaplanmaktadır. Ancak Getiri oranlarındaki artışla değişen ortalık şartlarında çatı ruhsatındaki çoğalma yarı yarıya hız kesmiş, alınan ruhsatlara rağmen sektörde yeniden proje arzında temkinli yaklaşım sürmüştür.”
Basamak denk artışında İzmir zirvede
Bölük eşit artışında Avrupa şampiyonu Türkiye
ABD’birlikte ikinci ahali göz satışları 8 ayın genişlik faziletli seviyesinde
