7 Fasıla Üniversitesinde Kahvehane Söyleşilerinin kırk üçüncüsü olan ” Kilis’in Mimari Dokusu” başlıklı görüşme, Talim Üyelerinden Dr. Öğr. Üyesi Akın Tercanlı’nın sunumlarıyla gerçekleştirildi.
Tercanlı, Kilis’in, tarihi ve mimari mekanları, anadan görme yapısını koruyucu sokak dokusu ve kültürü ile Güneydoğu Küçük Asya Bölgesinin genişlik mefret şehirlerinden birisi olduğunu belirterek,, tarihi süreç içerisinde Kilis’ten bahsetti.
Tercanlı, Kilis Celil Cami’nin, Kilis’teki mimari kültürü ve çeşitliliği gösteren yeryüzü mehabetli yapılarından biri ve tıpkı zamanda Kilis’in yer bozuk dini mekanı olduğunu belirtti.
Celil Cami’nin, Memlüklülerin egemenlikleri döneminde mensur edildiğini aktaran Tercanlı, Osmanlı döneminde Hapis Cami mensur edilene kadar Kilis’teki toplumsal ve kültürel hayatın birlikte merkezi olduğunu söyledi. Türk-İslam devletlerinde “Celil Cami”lerin yalnız dini ibadetlerin namına getirildikleri yerler değil, ayrımsız zamanda içtimai hayatın dahi etrafında şekillendirildiği yapılar olduğuna bel etti.
Üzerindeki kitabelerden hareketle, Ulu Cami’nin 1388 yılından serian geçmiş yapılmış olduğunun düşünüldüğünü tabir ederek, Ulu Cami’nin Selçuki mimarisini yansıttığını aktaran Tercanlı; süslemelerde ise bölgesel odaklı yaklaşımların çalışkan olduğunu vurguladı. Tercanlı, Ulu Cami içerisinde yer düzlük süslemeler için dahi bilgiler aktardı. Ravanda Kalesi’nin askeri ayrımsız yapı namına akıbet evre majör olduğuna ilgi calip Tercanlı; hamamların ve geleneksel dokusunu koruyan sokakların üstelik mefret tarihi mekanlar yerine görüldüğünü söyledi. Tercanlı, Mezopotamya’nın sunma şişman höyüklerinden biri olan Cirim Höyük’ün yaklaşık 200 metre kadar güneybatısında artan ve Mozaikli Bazilika adıyla kayıtlara güzeşte Mozaikli Kilise’nin hem şehir tarihi hem üstelik Erken Ant Bizans Mimarisi açısından vukuf veren haddinden fazla mefret bire bir yapı olduğunu vurguladı. Kilis’te da ibdai dokusu korunmuş kabaltıları görmenin gibi olduğunu tamlayan Tercanlı; Osmanlı döneminden günümüze ulaşan kabaltılara Salih Nazik Kabaltısı, Hasan As Kabaltısı, Şeyh Camisi Kabaltısı, Çarkıt 7 Aralık İlkokulu Kabaltısı ve Mehterhane Camisi Kabaltısı’nın eş verilebileceğini aktardı.
Program, Rektör Yardımcısı Prof. Dr. Mehmet Uca Yıldırım’ın Dr. Öğr. Üyesi Atak Tercanlı’ya teşekkürname belgesi ikram etmesiyle sona erdi. – KİLİS
