Değeri kenar uçuklatıyor

Araştırmacı edip Necati Doğan, yaptığı açıklamada, civar yüzünde Atatürk portresi, art yüzünde Sakarya Demiryolu Hattı ve Geyve Boğazı mevcut 1000 TL’lik banknotun Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulduğu dönemde Türkiye’nin yeryüzü kızıl parası olduğunu söyledi.
Harf inkılabından geçmiş basılması dolayısıyla yöre yüzünde Osmanlı Türkçesi’yle “Türkiye Cumhuriyeti” ibaresinin düz aldığını, filigran kısmında ise Türkiye Cumhuriyeti yazısının görüldüğünü anlatan Doğan, dönemin Maliye Bakanı Mustafa Abdülhalik Renda imzası bulunan banknotun tedavüle çıktığı 1927 yılında 1000 Cumhuriyet Altını altınına karşılık değeri olduğunu belirtti.
İngiltere basımı 1. tart 1000 TL’nin arz nadir ve altın Türk banknotu olma özelliğini taşıdığını vurgulayan Doğan, Frenkçe ve bozuk Türki yazılı geçmiş kağıt paraların yeniden servet basmanın masrafı nedeniyle 1928’deki harf devriminin ardından dahi kullanıldığını tabir etti.
Doğan, 15 bin 374 nüsha basılan banknotun 1939’dahi tedavülden kaldırıldığında 23 adetinin değiştirilmek için Forma Bankası’na iadeli edilmediğini bildirerek, zaman Türkiye’birlikte o dönemden kalma 7 adet 1000 TL’lik kâğıt para bulunduğunun adisyon edildiğini söyledi.
Necati Doğan, 1000 TL’nin Cumhuriyetin evvel yıllarında değerinin çokça faziletkâr olması nedeniyle piyasada dolaşımı ve halkın elinde bulunmasının dokuz canlı gibi olmadığına bel ederek, “1000 TL alelumum bankalar ortada ve ticaretle uğraşan iri tüccarlar ile arsıulusal ticarette kullanılıyordu. Bu kadar değerli aynı paranın halkın elinde bulunması benzer değildi” diye niteleyerek konuştu.
Ayrıca 1. tarh 1, 5, 10, 50, 100, 500 ve 1000 TL’lik banknotların üstünde Osmanlıca’nın yanında Frenkçe kelimelerin kayran aldığına dikkati çekici Doğan, Frenkçe’nın o dönemde diplomatik açkı olduğu üzere bu şekilde paraların basıldığını kaydetti.
Yeni alfabeyle evvel banknotun 1937’üstelik 5 TL’lik banknot olarak piyasaya sürüldüğünü bildiren Doğan, şunları kaydetti:
“İş Bankası’nın reklam filminde akıbet adım beş altı mevcut ve değerli olan 1000 TL’lik banknotun kullanılması koleksiyonerleri heyecanlandırdı. Bir Nice emanet bu paranın koleksiyonunda düz almasını manzara etmektedir. Ancak hem bir iki bulunması hem birlikte çok fiyatlı olması zımnında bu mümkün görünmüyor. Atatürk döneminde piyasaya sürülen 1. emisyon 1, 5, 10, 50, 100 TL’lik banknotları icat etmek kısmen niteliksiz. Fakat serinin akıbet ve saymaca değeri 1000 teklik olan bu paraya iyesi olmak çok yumruk. Türkiye Cumhuriyeti’nin geçmiş kağıt paraları ortada bildirme iri değerdeki 1000 TL’nin değeri zaman 300 bin ile 500 bin teklik arasındadır. Fakat paranın çil kondüsyonda (bankadan çıktığı günkü temizliği) olması durumunda değeri iki katına çıkabilir.”

Share: