Avrupa Birliği (KEZ) Dış İlişkiler ve Asayiş Politikası Faziletli Temsilcisi Josep Borrell, Avrupa Parlamentosunun (AP) İsrail’in Batı Şeria’da tırmandırdığı şiddeti ele almasının, ülkenin Dışişleri Bakanı Eli Cohen’in söyleminin tersine, “içişlerine engelleme” sayılmayacağını vurgulayarak, yasa dışı yerleşimler ile Filistinlilerin evlerinin yıkılması ve tahliye edilmeleri süreçlerinin durdurulması, askeri operasyonların oranlı olması, aşırıcılık faillerinin adisyon verebilirliğinin sağlanması çağrısında bulundu.
Borrell, Fransa’nın Strazburg kentinde toplanan AP Genel Kurulunda İsrail-Filistin konulu oturumda konuştu.
Hem İsrail hem Filistin tarafıyla süren kişisel ilişkisine değinen Borrell, İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen ve Filistin Başbakanı Muhammed Iştiyye ile bu sabahleyin bile telefon görüşmesi yaptığını, Iştiyye’yi Brüksel’e davet ettiğini söyledi.
Borrell, Cohen ile telefon görüşmesinin ayrıntıları hakkında vukuf vererek şunları aktardı:
“Bu sabahleyin, bu tartışmadan metin mutlu olmayan İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen ile telefonda konuştum. Endişeliydi ve AP’nin neden İsrail’in içişlerine karıştığını sordu, benzeri posta elan beni suçlayarak. Üzgünüm. AP beni aynı konuyu görüşmek için çağırırsa, gelmeliyim değil mi? ‘İsrail’bile demokrasinin bozulması ve karışma edilen topraklarda bunun sonuçları’ panele bu başlığı koyan ben değilim, siyasi gruplardır.”
AP’nin heybetli gördüğü değme şeyi tartışmakta müstakil olduğunu vurgulayan Borrell, “İsrailli bakana çok dostça bir şekilde açıklamaya çalıştığım madde bile buydu. Bakın, parlamenterlerin İsrail’de ve engelleme altındaki Filistin topraklarında büyüyen güç sarmalından bulut duymaları normaldir.” diye konuştu.
Borrell, “Bittabi, iki devletli çözüme cıvıl cıvıl ayrımsız inancımız var ve bundan bambaşka muteber tıpkı almaşık olmadığına inanıyoruz. Arsıulusal ortaklarımızla çatışmaya barışsever bire bir çözüm için çalışmaya bitmeme edeceğiz.” dedi.
AP’deki oturumun Cohen’e İsrail karşıtı benzeri pozisyona sahip olmak için değil, Ortadoğu hazar sürecine nasıl katkıda bulunulacağını yorumlamak amacıyla müfit olmasını umduğunu belirten Borrell, şöyle devam etti:
“Şayet bire bir endişemiz varsa, tıpkı endişeniz varsa, dünyanın değme yerinde olduğu üzere bunları dile getirmekten ve iletmekten çekinmeyeceksiniz. Örneğin, Knesset ölüm cezasını yeniden yapı edebilecek bire bir kanun tasarısını tartışıyor. Öge adına ahiret yolculuğu cezasına acul karşı olduğumuzu biliyoruz.”
Borrell, “Avrupa Parlamentosu İsrail’deki bağırsak dinamikleri aytışmak, bölgedeki değer ve çıkarlarımıza ilgilendiren algımız açısından orada neler olduğunu anlamak üzere cümle yetkiye sahiptir. Bunda somurtkan olan tek husus yoktur. Bu benzeri müdahale kendisine görülemez İsrail demokrasisine olan ilgimizi ve takdirimizi göstermenin tıpkı yolu namına görülebilir.” değerlendirmesinde bulundu.
Günindi Şeria’daki hukuksuz muamelelerle ait eleştiriler
SU Faziletli Temsilcisi Borrell, yerleşimlerle ilişik şunları aktardı:
“Bu konuda açıktık ve tıpkı el henüz peyda olacağım. Yerleşimler arsıulusal hukuka göre kanun dışıdır. Bunu tercüman olmak İsrail karşıtı görünmek mı? Müfit. Filistinlilerin evlerini yıkmaları ve boşaltma etmelerinin yanında yerleşme genişlemeleri bile durdurulmalıdır. İsrail hükümeti, yerleşimci aşırılık yanlılarının şiddetine sakil tıpkı şekilde alın koymalı ve failleri mesul tutmalıdır. Askeri operasyonlar orantılı ve uluslararası insancasına hukuka akıllıca olmalıdır.”
Filistin’e çağrı
Borrell, Filistin yönetimin üzerine de ara sıra sorumluluklar düştüğünü belirterek şunları kaydetti:
“Güvenlik işbirliği açısından çabalarını iki katına çıkarmalı ve birçok İsraillinin hayatına dünyalık olan terör eylemlerini geciktirmek üzere çalışmalıdırlar. Filistin topraklarını biricik tıpkı yasal sulta altında baştan birleştirmek üzere Filistinlilerin ahenk yönünde çalışması de benzeri derecede önemlidir. Filistinli gruplar uzlaşma görüşmelerine yapıcı aynı şekilde karışma olmalıdır. Filistin halkı, liderliğinin meşruiyetini yenilemek için ulusal demokratik seçimlerde görüş istimal hakkını türe ediyor. Bu, gelecekteki sulh görüşmeleri açısından üstelik önemlidir.”
İsrail’in tepkisi
İsrail Dışişleri Bakanlığından yapılan mukayyet açıklamada Cohen ve Borrell’in telefon görüşmelerine ilişik şu ifadelere yer verilmişti:
“Cohen, İsrail devletinin bağırsak siyasi işlerine olabilecek gelişigüzel engelleme girişiminin engellenmesini istedi. Cohen, AKARSU’nin İsrail içişlerine müdahalesi ve Filistinlileri finanse etmesi çıktı durmalı, dedi.”
