Kalan inşaat maliyetleri eskimemiş göz mensur etmeyi zorlaştırırken, ılımlı sınıfın alımlarını birlikte düşürdü. İMKON verilerine göre sonuç 1 yılda malzeme fiyatlarında ortalama yüzde 229 artış yaşandı. Mart 2021’bile 5 bin 500 TL olan yapım demirinin tonu, Mart 2022’de yüzdelik 190 oranında artarak 16 bin TL’ye yükseldi.
Dünya Gazetesi’nden Leyla İlhan’ın haberine bakarak; 2021 yılı mart ayı ve 2022 yılı mart kocaoğlan ortada; çimentonun tonu 250 liradan yüzde 300 artarak 1000 liraya, betonun metreküpü 220 liradan yüzdelik 300 artışla 800 liraya, alüminyumun kilosu 35 liradan yüzde 171 artışla 95 liraya ve saha camın metrekaresi 90 liradan yüzde 222 artışla 290 liraya artık. İnşaat sektörü temsilcileri, itidalli sınıfın konut almasının her an zorlaştığını belirtirken, firmaların azalan arzdan dünya mevrut zamları bölük fiyatlarına yansıtacağını söyledi. Öte yandan liyakatsiz basamak alamayan, ikinci ele yöneldi, bu birlikte ikinci ahali basamak fiyatlarını yükseltti. Sakat ve yıpranmamış bölük arasındaki bedel farkı yüzde 10’a büyüklüğünde geriledi. TÜİK rakamları bile ikinci elde küsurat mektepli dikkat çekti; verilere göre 2020 yılında toplanmış konutlar içre ikinci halk satışların komutan payı yüzde 65,2 iken, 2021 yılında bu büyüklük yüzde 69,1’e büyüklüğünde artık.
1 yılda çimento titrem fiyatının 250 liradan 1000 liraya yükseldiğini nâkil İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, “Fiyatlar daha birlikte artacak görünüyor. Eskiden sunma yüksekken yetiştirici bu kıymet artışlarını tıpkısı şekilde dengeleyebiliyordu. Demin anca aynı format namevcut. Zira arz namevcut, kullanılmamış proje namevcut. Zımnında, olduğu kabilinden zamları aktarması lazım. Demin bizde betonun, çimentonun, demirin maliyeti arttıkça bu bedelleri satışlara yemlemek zorundayız. Ancak çokça proje yapılırsa, yer fazlalaşacak ki zamlar daha bir iki yansıtılsın” dedi.
İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) Başkanı Tahir Tellioğlu ise, “Çimento bire bir zamanda bir nice malzemenin karşılık artışını birlikte tetikliyor” dedi. İnşaat metrekare maliyet bedellerinin arsa dış 6 bin TL’lere geldiğini tabir fail Tellioğlu, “Yer dahil Türkiye genelinde sayı farkı 12 bin TL’ye yükseldi metrekare ünite fiyatları. 2 ay önce 10 bin TL seviyesindeydi” şeklinde konuştu. 2005 yılında Türk vatandaşlarının konuta muvasala oranın yüzdelik 35 ila 40 iken 2014-2016 yılında bu oranın bildirme efdal seviyesine çıkarak yüzdelik 70’e geldiğini anlatan Tellioğlu, “Yani 100 kişiden 70’i familya alabilir seviye oluşmuştu. Şimdi geldiğimiz noktada gine yüzdelik 30-40 bandına geriledik” açıklamasını yaptı.
İkinci eldeki talebi değerlendiren Zingat.com Koca ve Ticari İlişkiler Direktörü Nişane Karaismailoğlu, “Geçtiğimiz yıl satılan 3 konutun 1’i sonuç çeyrekte satıldı. Gösterişli taleple bu arada gerçekleşen satışların peşi sıra eski ev ile kullanılmamış göz arasındaki denk farkının kapandığını takip ettik. Kıymet farkının kiralamadan feyiz imdi satışta kendini gösterdiğini gözlemliyoruz” dedi. 2021 başında bozuk konut ile kullanılmamış basamak arasındaki fiyat farkının aynı yılın meyan ayında 10 puana kadar gerilediğini takip ettiklerini tamlayan Karaismailoğlu, “Değer artma trendlerini incelediğimizde sonuç 1 yılda mutluluk geneline baktığımızda hane fiyatları yaklaşık yüzdelik 60 arttı. Zingat.com geçmiş car verilerine bakarak, ayrımsız özelliklere erbap kullanılmamış yapılar ile sakat yapılar beyninde alışılagelen şartlarda yüzdelik 30-40 aralığında kıymet farkı olurdu” dedi. Karaismailoğlu, İstanbul, İzmir kabilinden balaban iller ile bu illerin merkezi ilçelerinde özellikle kıymet farkının kapandığını izleme ettiklerini söyledi. Son 10 yıla baktıklarında birinci umum ve ikinci umum ev satışlarının 2013-2018 döneminde birbirine mümasil seyrettiğini rapor eden Karaismailoğlu, “2018 yılından itibaren ise birinci ahali konutların payı gerileyerek 2019’da yüzdelik 38’e, 2020 ve 2021’dahi ise yüzdelik 31’e düştü. Tabiatıyla burada makasın daralmasını yalnız ortalık dinamikleriyle açıklayamayız. Getiri oranlarının yüksek seyrettiği dönemlerde hele envestisman amaçlı basamak alımlarının durağanlaştığı ve hane talebinin ötelendiği, ertelenen talebin faizlerin düştüğü dönemlerde satışları hızlandırdığını biliyoruz. Faizlerin ciddi anlamda enfl asyonun altında olduğunu düşünen ve envestisman yarmak isteyen vatandaşlarımız üzere ev halen cazip tıpkısı envestisman ara bulucu” değerlendirmesini yaptı.
Deprem sonrası yapılmış ikinci halk konutun herhangi bir ahit cazip olduğunu tamlayan İstanbul Taşınmazlar Brokerleri Kulübü (İSTEB) Başkanı Mualla Özcan, “Kentsel dönüşümün hızlanması, kentteki arsa arzının azlığı, sakat dairelerin satın alınıp müteahhite verilebilme seçeneğini arttırdı” dedi. Kıymet artışının ise ikinci eldeki stokların birinci eldeki sayıya bakarak daha birkaç olmasından kaynaklandığını dile getiren Ulu Özcan, “Birinci halk/ikinci el fiyatlardaki ayırt azalmaya başladı. Bu faaliyet piyasadaki getiri indirimleri ve dövizdeki müfrit yükselmeyle alay malay gözle görülür oldu” açıklamasını yaptı. Özcan, farkın fakat birinci el konut üretiminin çoğalması ve fiyatlara ulaşılabilirlik halinde düzeleceğini kaydetti.
Karşılık farkının kapanma sürecinde, üç konunun belirleyici olduğunu belirten TSKB Yurt Değerleme Genel Müdürü Makbule Yönel Mücevher, “İlki enfl asyona karşı korunma ara bulucu yerine yine konutun görülmeye başlanması, ikincisi yapım maliyetlerinde haddinden fazla aceleci ve öngörülmeyen artım. İnşaat maliyetlerindeki artışı eklediğimizde artışın hangi büyüklüğünde ve ne hızda bitmeme edeceğinin öngörülemiyor olması dahi hem eski hem üstelik yeni konutun fiyatını yükseltiyor. Buradaki karın birlikte namına koyma maliyetinin gelişigüzel güzeşte bölüm artıyor olması. Üçüncüsü birlikte müstevli ile mütebeddil basamak tercihleri. Bu genişlik da eldeki konutun değerini artırıyor” dedi. Beşiktaş, Kadıköy, Şişli üzere merkezi noktalarda değer farkının daha birkaç olduğunu kaydeden Mücevher şu değerlendirmede bulundu: “Bu durumun ortaya çıkmasında yeni ev stokunun bu bölgelerde berenarı bağlı olması, kentsel dönüşüm potaniyeli içeriyor olması, depreme dayanabilen destek özelikleri gibi konuların çalışkan olduğunu düşünüyorum. Çarkıt ve yıpranmamış göz fiyatları arasındaki farkın özelikle depremin hatırlandığı dönemlerde çok artım gösterdiğini birlikte belirtmekte yarar evet. Şu anda zelzele 2019 Ilkgüz ayına nazaran gündem maddelerinin henüz ast sıralarına inik görünüyor. Motivasyonun imdi çarkıt evet de bakir hiç farketmeksizin bir göz alıp tapu sahibi tevessül etmek şeklinde olduğunu düşünüyorum.”
Serencam 1 yılda çimento fiyatlarında yüzde 300’e andıran artım yaşandığını anlatım fail amade beton sektörü temsilcileri, “Mart ayında yüzde 30 remiks yapıldı. Demin yeniden yüzdelik 30 henüz zam yapılacak. Böylece artım oranı ayrımsız ayda yüzde 60’a çıkma” dedi. Bu zamlarla amade beton firmalarını taahhütlerini namına getiremeyeceğini tamlayan kürsü temsilcileri şu açıklamayı yaptı: “Bu buut sözleşmesi bitecek olan müteahhitlik firmalarını birlikte zorluyor. Vaktiyle sözleşmelerde çimentoyu almaları üzere müteahhitlere 6 kamer süre koyarken, akıbet 1,5 ayda bu süreleri 1 kamer ile 2 ay arasına çektik. Imdi 10 günde fiyatlar değişiyor. Zımnında para almadan zam isteyince müteahhit vaveyla ediyor ve kendisince suçlu arıyor. Gâh beton firmaları de kalan fiyatlardan çevre ödeme güçlüğüne düşüyor” dedi.
İnşaat Malzemeleri Uran Endeksi şubatta düştü
İnşaat malzemeleri ihracatı 2,4 bilyon dolara ulaştı
Euro Bölgesi’nde inşaat üretimi arttı
Maliyet artışı inşaatta taşeron sorununu başlattı
