Konut satışları yılın ikinci çeyreğinde önceki çeyreğe göre yüzde 12,6’lık artım göstererek 342 bin 155’e yükseldi.
Emlak ve Taşınmazlar Envestisman Ortaklığı Derneği’nin (GYODER), Türk Tutum Bankası (TEB) katkılarıyla hazırladığı “GYODER Gösterge 2018-2. Çeyrek Raporu” yayınlandı.
Buna bakarak, 2018 yılı ikinci çeyreğinde göz satışları bire bir önceki çeyreğe göre yüzdelik 12,6’lık bire bir çoğalma göstererek 342 bin 155 skor seviyesinde gerçekleşti. 2018’mağara önceki yarısında ise Türkiye genelinde 646 bin 32 basamak umum değiştirdi. Bu konutların 201 bin 805’i tutulu satışlardan, 444 bin 227’si ise özge satışlardan oluştu.
Yılın geçmiş yarısı amme bankalarının önderliğinde yapılan 0,98 faizli konut kredisi kampanyaları sektörde ayrımsız ivme yarattı. GYODER önderliğinde yapılan kampanyaların etkisi üstelik özelikle markalı hane satışlarını müspet etkiledi.
Göz piyasasına pozitif ivme vermek amacıyla atılmış bu adımların haziran ayı bölük bey verilerinde etkisi görülse bile önceki zaman göz satışlarında, aynı esbak yılın ayrımsız dönemine bakarak kısaca yüzde 1,27’lik bir düşüş yaşandı.
Kur artışı yabancıların hane talebini artırdı
Rapora göre, yılın 2. çeyrek döneminde kurda yaşanan artış ecnebi yatırımcıların hane alımında olumlu rehavet yarattı. 2017’nin son çeyrek altın döneminde yüzde 3,7 olan yabancılara göz koca oranı 2018 yılının ilk çeyreğinde yüzdelik 6,1 düzeyine, 2018 yılı ikinci çeyrek altın döneminde ise yüzde 8,5 düzeyine ulaştı.
Yabancılara yapılan basamak satışları, 2018 yılı ikinci çeyrek sonu itibarıyla, geçen yılın bir dönemine göre yüzdelik 23,15’lik nema ile 11 bin 816 skor seviyesine yükseldi. Tam gayrimenkul çeşitleri bazında Türkiye’de yatırım özne geçmiş 10 devlet sıralamasında, Almanya, Fransa, Ürdün, Suudi Arabistan, Filistin, Yemen, İngiltere, Irak, Akdarı ve Azerbaycan meydan aldı.
Bankaların itimat faizini düşürmesiyle senetle komutan geriledi
Gayrimenkul sektöründe proje üreten firmaların, başlattıkları kampanyalar kapsamında alıcılara kendi finansman modelleriyle faizsiz ayrıntılı vadeli seçenekler sunmasıyla senetle yapılan satışlar 2018 yılının ikinci çeyreğinde yüzdelik 26,4’e geriledi. Bu nicelik önceki çeyrek altın dönemde yüzde 35,5 düzeyindeydi.
Senetli satışların azalmasında cesim rol oynayan unsurlardan biri, bankaların yüzdelik 0,98’lik güven faiz uygulaması oldu. Ayrıca markalı göz projelerinden konut satın düzlük tüketiciler, 2018 yılı 2. çeyrekte peşinat, senet ve vezneci kredisi kullanımı seçeneklerinden yeryüzü fazla banka kredisi kullanımını yeğleme etti. 2018 yılı 2. çeyrek dönemde yığılım erime hızı yüzdelik 5,2 namına gerçekleşti,
konut kredisi fasıl averaj nema oranlarındaki yükseliş trendi bitti
Mayıs ayında kamu bankaları tarafından başlatılan Repo kampanyasının etkisi ile konut kredisi hacmi 2017 yıl sonuna bakarak 4,4 bilyon TL artarak 196 milyar TL’ye ulaştı. Kamu bankalarının öncülüğünde gerçekleşen getiri kampanyası sonucunda, 2017 Mart ayından 2018 Mayıs ayına kadar süren konut kredisi kısım ortalama ürem oranlarındaki yükseliş trendi sona erdi.
Mayıs ayında ev kredilerinde aylık sayı farkı repo oranı nisan ayına göre 14 temel puan azalarak yüzde 1,03 seviyesinde gerçekleşti. Bir şekilde yıllık mürekkep getiri adına, Nisan 2018 da yüzde 14,96 olan almanak ortalama emlak kredisi bileşik faizi, Mayıs 2018 böylecene yüzde 13,02 seviyesine geriledi.
Yılın ikinci çeyreğinde İstanbul’üstelik 198 bin metrekare yeni idarehane alanının pazara girmesiyle bütün sunu 5,99 milyon metrekareye imdi. İkinci çeyrekte bakir isticar bir eski yılın benzeri dönemine nazaran yüzdelik 40 artarak 61 bin 665 metrekareye ulaştı ancak tıpkı esbak çeyreğe bakarak yüzde 11,55 düşüş gösterdi. Meyan oranı ise toplamda yüzde 24,6 olarak gerçekleşti.
AVM sayısı ikinci çeyrek altın itibarıyla 442’ye ulaştı
Türkiye genelinde 2017 sene sonu 429 olan mecmu AVM sayısı, 2018 2. çeyrek altın itibarıyla 442’ye ulaştı. 2018 sene sonuna büyüklüğünde kullanılmamış açılacak alışveriş merkezleriyle bu sayının 493’e ulaşması, bütün kiralanabilir alanında 15 milyon metrekareyi geçmesi bekleniyor.
İkinci çeyrek altın sonu itibarıyla 63 ilde AVM bulunuyor. 18 devlet elan henüz AVM ile tanışmadı. Fakat önümüzdeki iki yıllık süreçte AVM ile tanışmayan illerin sayısının 16’evet düşürülmesi planlanıyor. Genişlik fazla ahzüita merkezine erbap iller, İstanbul (141), Ankara (36), İzmir (28) şeklinde sıralanıyor. Bütün kiralanabilir kayran stoku 13 milyon 106 bin 257 metrekare olurken, İstanbul toplanmış stokun yüzdelik 39’unu oluşturuyor. Türkiye genelinde, sayı farkı 1000 adam başı düşen kiralanabilir alanın 162 metrekareye yükseldi.
Sanayi ve geri hizmet tesisi isticar talepleri azaldı
Yılın geçmiş yarısında uran ve lojistik tesisi isticar taleplerinde kayda değer bir eksilme gözlendi. Türkiye’nin birincil lojistik pazarları olan İstanbul Kocaeli bölgesindeki kiralama muamele hacmi 2. çeyrek altın sonu bakımından geçtiğimiz yılın aynı dönemine nazaran yüzde 66,2 azaldı.
Mevcut veriler bakımından, tahminî 10 milyon metrekarelik depo stokunda yüzde 13,2 oranında tıpkı aralık bulunuyor ve 2017’nin ikinci çeyreğine nazaran aralık oranında yüzdelik 1,1 artım gözlendi. 2017’nin akıbet döneminde tanıdık TL bazlı isticar işlemleri, 2018’in geçmiş yarısında yaygınlaşarak piyasanın işleyişinde düz buldu.
İstanbul’un şarki yönünde Sakarya, Düzce; garp yönünde ise Çatalca, Silivri ve Çerkezköy endüstri ve geri hizmet açısından evolüsyon gösterdi. 2018’in geçmiş 6 ayındaki depo taleplerinin 5 bin 500-15 bin metrekare ile 20 bin – 30 bin metrekare aralığındaki depolar üstünde yoğunlaştığı görüldü.
Rapora bakarak, GYO etraf değeri verileri 2018 bir numara çeyrek bazında açıklandı. 2018 1. çeyrek altın bakımından 33 GYO’nun Etraf Değeri 26,5 milyar TL’ye yükseldi. Dolar bazlı değer ise 6,7 milyar dolar ile güzeşte senenin benzeri çeyreğine bakarak düşüş gösterdi.
Ümit ve Güven endekslerine bakıldığında, Beklenti Endeksi 2. çeyrek böylecene mecbur düşüş kaydederek 102,7 değerine geriledi. Atılganlık Endeksi ise yükselişini sürdürerek 73,1 seviyesine artık. 2018 yılı ikinci çeyrekte GYO endeksi, 42,435’deri başladığı seyrini, çeyrek böylece 35,562’den kapattı. BIST’te GYO Endeksi ise 2018 ikinci çeyrek böylelikle 114,442 puandan antre yaptı.
“Dalgalanmalara rağmen canlı benzeri gün geçirdik”
GYODER Başkanı Doç. Dr. Feyzullah Yetgin rapora ilişik değerlendirmesinde, “Taşınmazlar sektörü yerine, rica açısından ara sıra yaşanan dalgalanmalara rağmen cıvıl cıvıl bir çağ geçirdik. Bölüm son yıllarda değişik nedenlerden kaynaklanan olumlu veya kontra gelişigüzel cins gelişmeye karşı edindiği hikmet birikimi ve birikim yardımıyla, berenarı esnek bire bir dalavere tarzı sergilemeyi başardı. Tapu harcı ve KDV oranının indirilmesi, gayrimenkul sektörünü kumar eden GYODER, İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) ve Basamak Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği’nin (KONUTDER) başlattığı yüzde 20 iskonto ve yüzde 5 peşinat kampanyasıyla alay malay, bankaların 0,98 faizle emlak kredisi desteği sağlaması sektörde önemli bire bir ivme yarattı.” ifadelerini kullandı.
Akıbet dönemde yaşanan kur kaynaklı sorunlardan tam sektörlerin etkilendiğini belirten Yetgin, “Elan geçmiş huysuz dış faktörlere alın mukavemetli olduğunu kanıtlayan Türkiye ekonomisinin, ölçülü-teferruatlı vadede atağa kalkacağını ve eskisinden haddinden fazla elan etkili tıpkısı konumda olacağına inanıyorum. Biz yurt sektörü temsilcileri yerine, akıbet dönemde yaşanan kırat krizinin etkilerine karşın üstlendiğimiz sorumluluklarımızı yerine getiriyoruz. Görevimizin başındayız, çıktı çalışacak ve üretmeye bitmeme edeceğiz.” açıklamasında bulundu.
