Türkiye’nin balaban tarım kentlerinden Şanlıurfa’birlikte, mülevven pamuk üretimi amacıyla 2 genotipin bölgeye ahenkli olduğu tespit edildi.

Harran Üniversitesi (HRÜ) Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Akademisyen Doç. Dr. Hasan Haliloğlu öncülüğünde 3 yıl önceki başlatılan “Tabii Renkli Pamukların Harran Ovası Koşullarında Performanslarının Belirlenmesi Projesi” bitmeme ediyor.

Proje kapsamında güçlükle içi ve dışından gerçekleştirme edilen mülevven ve parafin iğ tohumları, HRÜ Osmanbey Yerleşkesi’ndeki sınama alanına ekildi. 14 renkli genotip ve 2 beyaz pamuk çeşidinin ekiminin yapıldığı çalışmada farklı tonlarda kahverengi ve açıkça yeşil yapılış pamuklar yetiştirildi. Böylece 2 genotipin bölgeye düzenli olduğu belirlendi.

Saf renkli pamukların bölgede ekiminin yaygınlaştırılması ve sanayide kullanılması üzere say başlatıldı.

Doç. Dr. Haliloğlu, AA muhabirine, 3 sene ilk deneme gayeli başlattıkları çalışmada 14 renkli genotip pamuktan bölgeye tınlamalı 2’sini belirlediklerini söyledi.

Tohumlar reform edilerek ekimi yaygınlaştırılacak

Bölgede natürel renkli pamuk yetiştirilmesi üzere üreticilere müteveccih çalışmaların sürdüğünü belirten Doç. Dr. Haliloğlu, şöyle konuştu:

“Tespit ettiğimiz 2 genotipten biri ülkemizde Nazilli Iğ Araştırma Enstitüsü eliyle tescil edilen Nazilli DT-15 çeşidi. Bu nev yoz bölgeye çokça iyi uyum sağladı. Akıbet evre fena hâlde bire bir nev namına görünüyor. Gayr ise kahverengi tonunda tıpkı genotipimiz. O birlikte bölgemize serencam basamak uzlaşma sağlayarak dolgunca sonuçlar verdi. İleriki aşamada bu tohumlarımızı ıslahat edip yaygınlaştırmayı düşünüyoruz. Renkli iğ haddinden fazla balaban ayrımsız uran ürünü zira tekstilde boya işlemi inanılmaz derecede fiyatlı ve çevreyi kirletiyor. Şayet tığ bu mülevven pamuğu biraz yaygınlaştırabilirsek boya masrafından vareste ve güpür üretim maliyetini yaklaşık yüzde 50 azaltmış olacağız. Genişlik büyük sıkıntımız elimizde yeteri kadar tohumun olmamasıydı. Hasatla birlikte elimizde yeteri büyüklüğünde zürriyet olacağına inanıyoruz. Tohumlarımızı tashih yazar çoğaltacağız. Heves eden üreticilerimize yahut firmalarımıza anlaşılan tıpkı tutar döl verebileceğiz.”

Makro nesiç firmaları nesil talebinde bulundu

Haliloğlu, bu sene ilk teşrin yaptıkları ürünün hasadının tamamlanmasıyla ellerinde 200 dekar alanda ekilebilecek büyüklüğünde döl olacağını dile getirdi.

Türkiye’deki eke nesiç firmalarının kendilerinden sulp istediğini söyleyen Haliloğlu, şunları kaydetti:

“Biz üstelik müstelzim desteği verdik. Bunun birlikte bazen üreticilerimiz da talepte bulundu. Renkli pamukta genişlik balaban sorunlardan biri bitki boylarının etraflı olması. Tığ üstelik buna bakarak çalışmalarımızı yaptık. Burada bitki boyunu belli benzeri düzeyde ağrımak amacıyla beğenilen bitki büyüme düzenleyicisini ayrımlı düze ve dönemlerde uygulayarak sunma uygun düze ve zamanı tayin etmek amacıyla tıpkısı faziletkâr lisans tez çalışması yaptık. Bu pamuktan ip, daha bilahare da kumaş elde edilmesinin pekâlâ olacağını araştırıyoruz. Bu sayede pazarda kendine uygun tıpkısı vadi bulmasını imge ediyoruz.”