Yaz ayları basamak piyasası amacıyla da berenarı hamam geçti. Kamu bankalarının bir numara ahali ve ikinci umum konutta cesaret faizini düşüren kampanyaları ile ocak sahibi koyulmak isteyenler hemencecik hareketlendi. 2020 yılı Orak Ayı kocaoğlan sonu itibariyle 854 bin 126 nüsha basamak satıldı. Bu satma, 2019’un bir dönemine bakarak kestirmece yüzdelik 40.5 oranında artışı getirdi. Akıbet 2.5 yılda ise yıpranmamış hane yapımına ilişkin alınan ruhsatlar büyük düşüş gösterdi. Yıllık 1 milyon 200 bin civarında göz üretilirken bu çap 300 binin altına düştü. Yapılan hesaplarla Türkiye genelindeki ev stokunun büyük benzeri tenakus gösterdiği kaydedildi. Konut ihtiyacı ise bitmeme ediyor.
Kovid-19 salgınında normalleşme sürecine intikal ile ‘avantajlı konut kredisi’ paketi kamu bankaları yoluyla devreye alındı. Kullanılmamış konutlar için 15 yıla vasıl vadede, 0.64 repo oranı ile güven sunulurken, ikinci halk konutlar amacıyla bu izzet 0.74 adına başlarken, henüz sonraları yüzdelik 0.87’ye çıkarılmıştı.
Yüzdelik 12 oldu
Milliyet’ten Kalp Erdoğan haberine göre, Temmuz ayında satılan markalı konutların yüzdelik 66.87’si tüm bölük stoklarından, yüzdelik 33.13’ü nakıs konut stoklarından oluştu. Haziran ayında ise satışların yüzdelik 49.92’si tükenik, yüzde 50.08’i bitmemiş bölük stoklarından meydana geldi. ‘REIDIN-GYODER Bakir Basamak Bedel Endeksi Orak Ayı 2020’ sonuçlarına bakarak, markalı konutlarda istif erime hızı sonuç 10 yılın bildirme faziletkâr ikinci seviyesinde seyretti. Haziran ayında, bire bir geçmiş ayın oranı 3.79’dan 11.96 seviyesine yükselen yığılım erime hızı, Orak Ayı ayında da 11.78 seviyesini korudu. Orak Ayı’bile markalı konutlarda yaşanan istif erime hızı rakamlarına bakıldığında sayı bazında yüzde 11.78 oranında erime tayin edildi. Haziran ayında yığılım erime hızı yüzdelik 11.96 oranında yaşandı.
‘Bakir sunu düştü’
Bölük Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Başkanı Altan Elmas, haziran ve temmuz aylarında düşük faizle satılan birinci umum basamak sayısının 130 bin seviyesinde olduğunu hatırlattı. 2018’üstelik bitmiş bölük stokunun 1 milyon yerine hesaplandığını anlatan Cevahir, “2.5 yıldır üretilenden daha aşkın hane satıldı. Sektördeki daralma dolayısıyla yeni proje sayısı berenarı azaldı. KONUTDER olarak kanaatimiz, sene sonuna büyüklüğünde aheste yığılım erimesi bitmeme edecek. Zaten 2019 ağustostan bu yana çeşitli kampanyalar ve ürem sübvansiyonlarıyla konut alımındaki akım sürüyor. Benzeri süredir bitmeme fail aksine döngü; arzın talebin altında kalması, bu şekilde bitmeme edecek görünüyor” dedi.
‘Çekimli görülen ev satıldı’
İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, konutta yıpranmamış onay alımının son iki yıldır yüzdelik 50’nin çokça üzerinde tenakus gösterdiğini vurgularken, stokun; murat karşısında bağan mütezayit arzla azalmaya devam ettiğini dile getirdi.
Durbakayım, “Zaman satılmayan ev yerine, tercih edilmeyen, cazip görülmeyen kalıyor. Bunu yığılım namına görmemek geçişsiz. her sanayi malı, ayrımsız yayın kabil; ihtiyaç olan segmentte değilse, onun alıcısı henüz teferruatlı vadede harekete geçiyor. Amma ihtiyaç olan, gururlu kâin, makul projelerde satışta olan az daha hiç ev kalmadı. Piyasada stok çokça normale seviyelere döndü” değerlendirmesini yaptı.
‘Güzeşte yıla göre %40.5 artma yaşandı’
EVA Taşınmazlar Valüasyon Genel Müdürü Cansel Turgut Yazar, amme bankalarının 1 Haziran 2020’birlikte açıkladığı itimat paketi sonrasında hane itimat kullanımlarında ‘nazirsiz’ tıpkı süreç yaşandığını söyledi. Turgut Kalem Erbabı, “2020 yılı Orak Ayı kocaoğlan sonu itibariyle 854 bin 126 skor ev satıldı. İki yılı kıyasladığımızda bu sene 2019 yılının bire bir dönemine bakarak yaklaşık yüzdelik 40.5 oranında çoğalma yaşandı. 2019 yılı Temmuz kocaoğlan sonu itibariyle 2018 yılı tıpkısı dönemini kıyaslayacak olursak tahminî yüzde 21 oranında düşüş yaşanmıştı. Haziran itibariyle başlayan kampanya ile bölük satışlarının bu seneyi 1 milyon 400 bin dolaylarında kapatacağını düşünüyoruz. Serencam 3 senedir sakıt hane satma rakamları nedeni ile göz stoku sorunu ile savaşım fail yapım sektörü Haziran ayında başlatılan düşük faizli konut kredisi kampanyası ile orak ayı kocaoğlan sonu itibariyle stoku eritti. Üste o büyüklüğünde eritti ki satmayı düşünmeyenler de satmaya karar verdi” değerlendirmesini yaptı.
